Zo verandert Logistiek Noord het goederenvervoer
In dit artikel:
Logistiek Noord, een in 2018 gestart samenwerkingsprogramma van Rijk, de drie noordelijke provincies en de steden Groningen, Leeuwarden, Assen en Emmen, wil het goederenvervoer in Noord-Nederland in tien jaar tijd bijna volledig emissievrij maken. Het noordelijke vrachtverkeer veroorzaakt jaarlijks ongeveer 1,2 miljard kilometer transport; de meeste CO2-uitstoot concentreert zich inmiddels op snelwegen. Om die uitstoot flink terug te dringen, pleiten Gijs Meijer en Bertjan Visscher (beiden werkzaam bij provincie Drenthe) voor een fundamentele omslag: niet alleen schonere voertuigen, maar een herontwerp van het energiesysteem en van logistieke stromen.
Praktische projecten illustreren die aanpak. De Zero Emission Truck Academy laat chauffeurs elektrisch rijden uitproberen om kennis en vertrouwen in nieuwe technologie te vergroten. In Coevorden onderzoekt een railterminal hoe goederenstromen van weg naar spoor kunnen verschuiven — een maatregel die volgens Logistiek Noord miljoenen vrachtritten per jaar kan besparen. Een samenwerkingsverband rond Harlingen en Heerenveen ontwikkelt een waterverbinding met een innovatief schip dat vaart op groene stroom of methaanbiogas uit eigen afvalverwerking (Omrin), zodat ook over water schoner vervoerd kan worden.
Op lokaal niveau verminderen projecten lege retourritten, bijvoorbeeld bij steenfabriek Calduran in Hoogersmilde door pallets en mobiele heftrucks in te zetten. Stedelijke distributiehubs, zoals aan de rand van Leeuwarden, bundelen aanvoeren waarna lokale partijen de laatste kilometers verzorgen — minder verkeersdruk en minder uitstoot in binnensteden. Data-analyse speelt daarbij een groeiende rol om vervoersstromen efficiënter te plannen.
Logistiek Noord zoekt structurele samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden; zo bewoog een recent Bouwcongres honderd bouwpartijen richting concrete verbeteringen. Meijer en Visscher benadrukken dat technologische vervanging alleen niet voldoende is: een gecombineerde strategie van schonere voertuigen, modaliteitsverschuiving (meer spoor en binnenvaart) en slimmer organiseren van goederenstromen is nodig om de klimaatimpact blijvend te verminderen en het 2035-doel haalbaar te maken.