Zo gaat de Iraanse Maryam (43) uit Leeuwarden om met de hitte
In dit artikel:
De recente hittegolf noopte Friezen met wortels in warmere streken tot het delen van hoe je hitte het best doorstaat: strategisch aanpassen van levensritme, kleding, bouw en voeding.
Gassan Zaoor (58) uit Leeuwarden, die twaalf jaar in Venezuela, Ecuador en de Dominicaanse Republiek woonde, legt uit dat nabij de evenaar warmte en hoge luchtvochtigheid het jaar rond gangbaar zijn. Mensen dragen lichte, loszittende kleding in lichte kleuren, houden tijdens de heetste uren een pauze en leven vooral ’s avonds weer buiten. Om vochttekort te voorkomen zijn koude dranken en lokale sappen zoals kokoswater populair; opvallend is ook dat in Venezuela zelfs bij warme soepen ijskoude dranken worden gedronken. Airconditioning is wijdverbreid, maar in armere wijken zie je soms huizen zonder ramen om de luchtstroom binnenshuis anders te reguleren. Douchen en kleding wisselen gebeurt meerdere keren per dag; bier moet er ijskoud bij zijn.
Dina Deeb (43) uit Wergea, 27 jaar woonachtig in Dubai en Sharjah, beschrijft vergelijkbare aanpassingen in de Verenigde Arabische Emiraten, waar zomers tot rond 50°C kunnen oplopen. Maaltijden worden lichter (salades, gekoelde gerechten), veel watermeloen en verfrissende dranken zoals limoen-muntlimonade en ayran worden genuttigd, en mensen verplaatsen sport en buitenactiviteiten naar vroeg in de ochtend of late avond. Kleding van katoen of linnen en open schoenen bevorderen ventilatie; lichte autolak en kamerplanten helpen binnen temperatuur en luchtkwaliteit te verbeteren. Airconditioning en zwemmen zijn essentiële koelingsmiddelen.
Iran, volgens architecte Maryam Montakhabi (43) uit Leeuwarden het land van vier seizoenen, toont hoe traditionele bouwkunde hitte verzacht: badgirs (windtorens), ondergrondse qanats en dikke lemen muren houden huizen koel. Regionale bouwstijlen en ramen zijn afgestemd op lokale klimaatkenmerken. Naast architectuur horen bij de cultuur kruidendrankjes en zaadjes die opzwellen tot gelbolletjes; die hydrateren, vullen en koelen vanbinnen. Ook hier gelden siësta-achtige ritmes en intensief gebruik van airco en waterkoelers.
De Angolese André in Leeuwarden wijst op Afrikaanse strategieën: hoofd- en lichaamsbedekking tegen felle zon, werken in de koelere uren, huizen van isolerende lokale materialen en zelfs warme thee die zweten bevordert om af te koelen.
Kort samengevat: wie lange blootstelling aan hitte wil beperken, combineert gedragsaanpassingen (siësta, ochtend/avondactiviteit), geschikte kleding (licht, los, natuurlijke stoffen), vochtinname via waterhoudende voedingsmiddelen en dranken, mechanische koeling (airco, zwemmen) en — waar mogelijk — slimme architectuur of bouwmaterialen. Culturele verschillen in zingeving en gewoonten, zoals Nederlandse zonliefde versus voorzichtig vermijden van de zon in sommige landen, maken ook duidelijk dat omgaan met hitte zowel praktisch als sociaal bepaald is.