Zelfs met taboes als de hypotheekrenteaftrek oogst Bontenbal hard applaus
In dit artikel:
Het CDA trad op het partijcongres zaterdag in het Rotterdamse WTC zelfverzekerd naar buiten onder leiding van Henri Bontenbal. Tegen ruim vijftienhonderd aanwezigen presenteerde hij opvallende beleidskeuzes: een verhoging van belastingen voor burgers en bedrijven—gebrandmerkt als een „vrijheidsbijdrage” om meer geld aan defensie te besteden—en een stapsgewijze afbouw van de hypotheekrenteaftrek. Waar zulke voorstellen vroeger tot verzet hadden geleid binnen de christendemocratische achterban, werden ze nu met applaus ontvangen; het congres accepteerde de maatregel pas nadat het partijbestuur had toegezegd de afbouw over dertig jaar te laten verlopen, na eerst op het programma een poging tot schrappen te hebben ondernomen.
De sfeer op het congres weerspiegelt een breuk met jaren van terugval: het CDA boekt in peilingen vooruitgang (nu virtueel groter dan VVD) en wordt niet langer genegeerd door Europese bondgenoten. Dat bleek ook uit de komst van EVP-leider Manfred Weber, die Bontenbal uitgebreid prees en hem plaatste naast andere Europese christendemocratische leiders. Oud-premier Jan-Peter Balkenende benadrukte dat het partijwerk van de afgelopen jaren het CDA uit „het politieke moeras” heeft gehaald en noemde het loslaten van de hypotheekrenteaftrek een voorbeeld van moed; hij waarschuwde tegelijk dat kritiek alleen maar zal toenemen naarmate de campagne vordert.
Bontenbal vermeed harde persoonlijke aanvallen op tegenstanders, maar waarschuwde dat voortzetting van het huidige politieke beleid tot „chaos en wanorde” zou leiden. Hij zette in op een campagne die fatsoen en samenwerking over partijgrenzen heen benadrukt. Concreet gaf hij aan dat het CDA wil dat zowel asiel- als arbeidsmigratie sterk omlaaggaat en plaatste de partij in één rij met GroenLinks-PvdA en de VVD als voorstanders van een gematigde bevolkingsgroei—een verwijzing naar aanbevelingen van de Staatscommissie die eerder over dit onderwerp rapporteerde. Na afloop relativiseerde Bontenbal dat dit al een expliciet coalitiegebaar was; hij wil vooral laten zien dat verschillen tussen partijen minder groot zijn dan vaak wordt voorgesteld.
Kortom: het congres markeert een strategische heroriëntatie van het CDA: inhoudelijk scherpe, soms taboo-doorbrekende voorstellen gepresenteerd met hernieuwd zelfvertrouwen en een nadruk op samenwerking, terwijl partijleiders en Europese partners het nieuwe profiel bevestigen.