Wordt rekeningrijden nu wel in gevoerd en wie draait dan voor de kosten op?

In dit artikel:

Autobrancheorganisaties zoals Bovag, RAI en de VNA lobbyen tijdens de huidige kabinetsformatie actief voor snelle invoering van rekeningrijden als klimaat- en bereikbaarheidsmaatregel. Rekeningrijden betekent dat automobilisten per gereden kilometer betalen, in plaats van vooral via aanschaf- en bezitbelastingen (BPM, wegenbelasting) en brandstofaccijns. Varianten bestaan uit tarieven die naar tijdstip (spits), voertuigtype of regio verschillen; in het verleden werden ook kastjes in auto’s en tolpoorten voorgesteld.

De lobby komt nu terug in de politieke discussie omdat belangenorganisaties zich richten tot het nieuwe kabinet. In partijprogramma’s staan uiteenlopende opvattingen: sommige partijen (onder meer ChristenUnie, Volt, Partij voor de Dieren) steunen hogere heffingen voor vervuilende voertuigen of differentiële tarieven, CDA is positief over rekeningrijden terwijl JA21 en de VVD ertegen zijn (VVD pleit wel voor een hervormde autobelasting zonder nadelige effecten voor werkenden). D66 en GroenLinks/PvdA koppelen invoering aan voldoende alternatief openbaar vervoer.

Het beoogde effect is spreiding van verkeer, minder files en stimulans voor duurzamere keuzes; wie weinig rijdt zou minder betalen. Wie er financieel op achteruitgaat, hangt van het systeem af: veelrijders en spitsgebruikers betalen waarschijnlijk meer, terwijl mensen die hun auto noodzakelijk op onregelmatige tijden nodig hebben onevenredig kunnen worden getroffen — tenzij er lagere tarieven buiten de spits of uitzonderingen komen.

Of het er nu van komt, blijft onzeker. Decennialang zijn plannen op tafel gekomen en weer verworpen vanwege praktische bezwaren, kosten en politieke weerstand. Eerdere kabinetten plaatsten het onderwerp op de lange baan of haalden het van tafel, wat aangeeft dat invoering politiek gevoelige en technisch ingrijpende keuzes vereist.