Welstandsinstantie Hûs en Hiem moet opgaan in brede organisatie
In dit artikel:
Friese organisaties die toezicht houden op de kwaliteit van de gebouwde en natuurlijke omgeving moeten volgens een nieuw advies fuseren tot één gezamenlijk kennis- en adviescentrum. Het rapport Een moaier Fryslân voor en van iedereen is opgesteld door omgevingsdeskundigen Ingrid van de Vegte en Bas Schout in opdracht van Provincie Fryslân, de Vereniging van Friese Gemeenten, Hûs en Hiem en De Friese Aanpak. Als het voorstel wordt uitgevoerd verdwijnt de zelfstandigheid van welstandscommissie Hûs en Hiem en gaan welstands- en monumentenadvisering samen met erfgoedorganisaties en onderdelen van provinciale en gemeentelijke expertise.
Het voorgestelde Kennis- en adviescentrum Omgevingskwaliteit voor Fryslân krijgt volgens het advies de rechtsvorm van een stichting en moet één centraal loket worden voor overheden, initiatiefnemers, erfgoedeigenaren en ontwikkelaars. De kernexpertises — landschap, stedenbouw, architectuur en erfgoed — vormen de basis; idealiter worden daar ook vakken als ecologie, bodem en cultuur aan toegevoegd om integrale omgevingskwaliteit te borgen. Het centrum moet tegelijk regionale maatwerkmogelijkheden bieden, zodat lokale identiteit en autonomie niet worden uitgehold.
Praktische taken zijn onder meer het faciliteren van een Adviescommissie Omgevingskwaliteit voor integrale planbeoordeling per gemeente/regio, het organiseren van ontwerpateliers, beleidsadvies en een academie voor kennisdeling en training. Ook zou het centrum de huidige netwerk- en leerfuncties van De Friese Aanpak kunnen opnemen. De onderzoekers wijzen op succesvolle voorbeelden in andere provincies (bijv. Noord-Holland, Utrecht en Libau voor Groningen/Drenthe).
Opzet en financiering vergen gezamenlijke initiatiefneming van gemeenten en provincie; het doel is een slagvaardige, brede tussenlaag die zicht houdt op wat Fryslân nodig heeft om omgevingskwaliteit te behouden en verbeteren. De rapporteurs zijn Ingrid van de Vegte (voormalig bestuurder Planbureau Fryslân) en erfgoedadviseur Bas Schout.