Waarom kiezen we massaal voor geluksgetallen bij de Staatsloterij? 'Dat denken stamt uit kinderfase'

In dit artikel:

Bij aankoop van een Staatslot mag je één of twee eindcijfers kiezen en twee derde van de kopers doet dat ook daadwerkelijk. Uit een enquête onder iets meer dan duizend Nederlanders die dit jaar meespelen in de Oudejaarsloterij (onderzoek in opdracht van kansspel-site Meneer Casino) blijkt dat het wereldwijde geluksgetal 7 het populairst is (29%), gevolgd door 8 (15%) en 3 (12%); slechts 2% heeft vertrouwen in 0. Van de mensen die zelf een eindcijfer kiezen, zegt ongeveer 40% een persoonlijk ‘geluksgetal’ te hebben — vaak verbonden aan geboortedata, huisnummers, relaties of herinneringen.

Persoonlijke anekdotes illustreren het patroon: sommigen spelen consequent hetzelfde getal uit traditie of een jeugdherinnering, anderen baseren hun keuze op esthetiek of symboliek (meerdere respondenten kiezen 8 vanwege de vorm of als liggend symbool voor oneindigheid). Een kleine groep tart het bijgeloof door juist 13 als eindcijfer te nemen; het blijft een opvallend onderwerp van discussie.

Psychiater Esther van Fenema verklaart dit gedrag als een vorm van magisch denken: het brein markeert momenten van plezier of succes met dopamine, waardoor bepaalde cijfers een emotionele lading krijgen en de illusie van controle geven. Zoals zij het samenvat: “Dit is een soort magisch denken dat je ook vaak in de kinderfase ziet.” Hoofdredacteur en kansspeldeskundige Martin van Geest merkt op dat bijgeloof nauw verweven is met gokken en dat het opvallend is hoezeer Nederlanders, ondanks hun imago van nuchterheid, zich door zulke symboliek laten leiden.

Enkele aanvullende patronen uit het onderzoek: vrouwen kiezen iets vaker een getal dat met een dierbare te maken heeft (17% versus 12% bij mannen); mannen noemen vaker rugnummers van voetbalspelers. Ook culturele invloeden duiken op — zo haalt een enkeling het shirtnummer van Cristiano Ronaldo aan als reden.

Praktisch gevolg: populaire eindcijfers zoals 7 worden vaker verkocht, waardoor een lot met dat cijfer statistisch iets vaker voorkomt onder prijswinnaars simpelweg door de verkoopverdeling. Al met al laat het onderzoek zien dat emotie, herinnering en symboliek een belangrijke rol spelen bij een ogenschijnlijk alledaagse keuze — zelfs wanneer het rationeel weinig uitmaakt.