Waarom Frans Timmermans andere taal spreekt dan Geert Wilders. Docent Femke (26) legt het uit

In dit artikel:

Politici proberen in aanloop naar de verkiezingen met hun woordkeuze kiezers te raken en op te vallen, maar de juiste toon vinden is lastig. Femke van der Vegt (26), docent maatschappijleer in Leeuwarden, noemt het een „politiek spanningsveld”: te moeilijke taal schrikt burgers af, te eenvoudige taal ondermijnt autoriteit. Partijen zetten daarom spindoctors in die uitspraken en imago vormgeven, waardoor veel debattweets en zinnen meer ingestudeerd dan spontaan klinken.

Taalgebruik hangt sterk samen met doelgroep en partijprofiel. Daardoor spreken Frans Timmermans en Geert Wilders fundamenteel anders en kreeg Dilan Yeşilgöz kritiek omdat haar populistische toon volgens sommigen niet bij de VVD past. Sommige zinnen van politici blijven bovendien lang in het collectieve geheugen hangen — denk aan uitspraken waarmee politici geassocieerd worden — terwijl debatten nu vaker persoonlijk en harder van toon zijn dan inhoudelijk. Van der Vegt noemt voorbeelden uit recente RTL- en SBS-debatten waar vooral Yeşilgöz en Wilders het moesten ontgelden.

Voor haar leerlingen vormt politiek taalgebruik vaak een barrière: ze kennen veel termen niet en lezen minder, dus hun woordenschat is kleiner. Bij het invullen van de Stemwijzer liepen ze vast op stellingen over bijvoorbeeld abortus in het Wetboek van Strafrecht en een tweestatenoplossing voor Israël en Palestina. Politiek wekt bij hen minder interesse dan onderwerpen als de werking van de rechtsstaat, al vindt de klas een bezoek aan de Tweede Kamer wél leuk — en sommige leerlingen zijn vooral geïnteresseerd in een selfie met Wilders.

Na de verkiezingen verwacht Van der Vegt dat lijsttrekkers hun scherpte gaan temperen omdat coalitiegesprekken een meer verbindende toon vergen. Ze is benieuwd of de partijen snel tot een nieuw kabinet weten te komen, gezien de huidige nadruk op persoonlijke verantwoordelijkheid en campagne-retoriek.