Waarom een aardbeving van 3.4 in Groningen heviger is dan eentje van 3.5 in Turkije of Japan

In dit artikel:

In de nacht van donderdag op vrijdag werd het Groningse dorp Zeerijp getroffen door een beving van 3,4 op de schaal van Richter — één van de zwaarste ooit in de provincie. Deze trilling is niet te vergelijken met natuurlijke aardbevingen elders omdat hij geïnduceerd is: de bevingen in Groningen ontstaan door gaswinning.

Een cruciaal verschil zit in de diepte: Groningse bevingen vinden plaats rond drie kilometer onder het oppervlak, terwijl natuurlijke bevingen vaak op 10–12 kilometer diepte liggen. Daardoor levert een gelijke magnitude aan de bron veel sterker voelbare bewegingen aan het aardoppervlak op; voor de schade aan gebouwen is de Peak Ground Acceleration (PGA) belangrijker dan de getalswaarde op de Richter-schaal.

Bovendien ligt een groot deel van Groningen op oude zeeklei, een bodembedekking die trillingen versterkt. Rotsachtige ondergronden in landen als Japan of Griekenland dempen die bewegingen juist meer, waardoor vergelijkbare magntitudes daar vaak minder destructief zijn.

Ook de gebouwde omgeving maakt het verschil: in seismisch actieve landen wordt al eeuwen rekening gehouden met bevingen in ontwerp- en bouwnormen. In Groningen is aardbevingsbestendig bouwen pas recent gangbaar; veel bestaande woningen, wegen en rioleringen waren nooit voor dit risico ontworpen en zijn daardoor kwetsbaar. Als voorbeeld leidde het noodzakelijke seismische ontwerp van het Forum tot circa 70 miljoen euro extra kosten.

Kortom: de 3,4‑beving in Zeerijp is relatief laag op de Richter-schaal maar desondanks extra schadelijk door de geringe diepte, de kleiige ondergrond en het ontbreken van brede bouwkundige maatregelen — factoren die samen de risico’s voor Groningers vergroten en de beperkingen van de Richter‑waarde als maatstaf onderstrepen.