Vuurwerkverbod was jarenlang voer voor eindeloze discussie. Een terugblik
In dit artikel:
Dit jaar mag er met oud en nieuw nog geknald worden, maar na jaren van incidenten en debat heeft de Tweede en later ook de Eerste Kamer in juli 2025 ingestemd met een landelijk verbod op consumentenvuurwerk. De nieuwe regels treden in werking bij de jaarwisseling 2026–2027; staatssecretaris Thierry Aartsen moet nog een handhavingsplan opstellen en regelen hoe verkopers gecompenseerd worden.
De discussie liep decennia. Een vroeg kantelpunt was nieuwjaarsnacht 1992, toen een vuurpijl de rieten kap van molen De Hoop in Stiens in brand zette; door wind en vuur stortte de molen vrijwel in, vlakbij een gasverdeelstation en een zwembad. De burgemeester stelde toen al voor vuurwerk rond risicovolle gebouwen te verbieden. Later, in 2007 en bij herhaalde incidenten met vernielingen en gewonden, werd de roep om ingrijpen luider. Een cruciaal moment was 1 januari 2010 toen het Rotterdamse Oogziekenhuis 23 vuurwerkslachtoffers behandelde, veelal jonge toeschouwers, waarna oogartsen openlijk een verbod bepleitten.
Onderzoek en opinie verschilden: een enquête onder lokale bestuurders toonde in 2012 (of kort daarna) een krappe meerderheid vóór een verbod, maar toenmalige ministers hielden lange tijd vast aan legalisering en regulering. In 2017 stelde de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat knal- en siervuurwerk verboden zouden moeten worden; gepaard met toenemende agressie tegen hulpverleners en veel gewonden zette die aanbeveling het debat weer onder druk. In 2019 bracht het korps de noodzaak van gehoorbescherming voor agenten aan het licht, en brandweer- en politiewoordvoerders spraken zich steeds vaker uit tegen de huidige situatie.
Rechtstreeks beleid kwam stapgewijs: vanaf 11 november 2022 is al een deel van het knalvuurwerk verboden (rotjes, losse vuurpijlen, enkel‑shots en Chinese matten); consumenten mochten nog siervuurwerk, trektouwtjes, knalerwtjes en sterretjes gebruiken. In de praktijk leidde dat tot veel illegaal gebruik en tot een run op de resterende legale voorraad toen het definitieve verbod naderde — een laatste verkooppiek waar veel onlineverkopers van profiteerden.
De aangekondigde landelijke maatregel stuit op praktische en sociale knelpunten: sommige winkels en producenten vrezen sluiting of ontslagen en eisen compensatie; voorstanders wijzen op minder letsel, minder brand- en hulpverleningsdruk en minder overlast. Critici willen nog siervuurwerk behouden in veiligere, niet‑omvallende verpakkingen, maar politie en medici benadrukken dat juist consumenten‑siervuurwerk veel letsel veroorzaakt. Met de Kamergoedkeuring lijkt de lange, polariserende discussie in politiek en samenleving een beslissende wending te hebben gekregen, terwijl de uitvoering en de maatschappelijke gevolgen nu de aandacht opeisen.