Vooral het formaat van het stembiljet zorgt voor problemen bij eerste bezoek aan stemlokaal: 'Ik koe net by it potlead'

In dit artikel:

Onze dochter Luanna kreeg dit jaar voor het eerst een stempas en maakte van dichtbij mee hoe beladen die eerste stem kan zijn. De weken ervoor was ze gespannen en terughoudend: niet omdat ze de politiek oninteressant vond, maar omdat ze zich druk maakte over wat anderen zouden vinden van haar keuze. De angst om geoordeeld te worden maakte haar bijna tot thuishoudenaar.

Een praktische kink in de kabel vergrootte de spanning: een misverstand over de openingstijd van de stembureaus zorgde dat het oorspronkelijke plan — vroeg stemmen en daarna naar de Pabo in Leeuwarden — niet haalbaar was. Daarom vertrokken ze vroeg naar een stembureau in Joure. Op tafel lag een lange lijst met namen; ze wilde liefst ‘een Fries en een vrouw’ en vond uiteindelijk een Friese vrouwenkandidaat die bij haar voorkeuren paste.

Aan voorbereiding geen gebrek: ze vulde de StemWijzer in en bekeek via NOS Stories en TikTok korte filmpjes van vele partijen. Dat hielp haar thema’s scherp te krijgen: betaalbaar wonen, een groene toekomst en behoud van onderwijsbudgetten. Toch viel ze in het stemhokje over praktische zaken — een groot, onhandig stembiljet dat kreukelde — en bedacht ze dat een compact A4-tje met nummers, zoals ze op TikTok had gezien, veel handiger zou zijn.

Uiteindelijk bracht ze haar stem uit en deelde haar keuze met haar ouder, maar benadrukte dat niet heel Fryslân dat hoefde te weten. Het verhaal laat zien hoe eerste stemmomenten niet alleen gaan over inhoudelijke afwegingen, maar ook over sociale druk, praktische drempels en de steeds grotere rol van social media bij politieke oriëntatie.