Voor het eerst spreekt een computerstem vloeiend Bildts. 'Met 'e bloate bealig in 'e blaik'

In dit artikel:

Nog geen zesduizend mensen spreken het Bildts, maar de streektaal uit Sint Annaparochie en omgeving heeft nu een eigen computergestuurde stem die teksten kan voorlezen. Dat resultaat kwam voort uit de internationale Blizzard Challenge, een wedstrijd voor spraaksynthese die woensdag plaatsvond bij Campus Fryslân in Leeuwarden. Ongeveer vijftig teams wereldwijd kregen dezelfde opdracht: bouw een digitale stem voor het Bildts.

De teams moesten het doen met slechts zeven uur aan bronmateriaal — uitgesproken columns van Bildtse columnist Jan de Groot, waarvan ook de transcripties beschikbaar waren. Volgens spraaktechnologie-experts van de RUG, waaronder organisatoren Matt Coler en Phat Do, is dat weinig: voor grote talen bestaat trainingsmateriaal vaak uit duizenden uren. Bovendien gebruikte De Groot in zijn columns een formele, voorleesachtige stijl, waardoor de synthetische stemmen klinken alsof hij zelf voorleest en zelden boos of emotioneel overkomen.

Tijdens de presentatie in Leeuwarden lieten de makers hun systemen horen; lokale Bilkert Gerard de Jong testte de stemmen en was onder de indruk van de herkenbaarheid. De deelnemers kwamen uit diverse landen, wat het internationale karakter van de challenge onderstreepte.

Deelnemers en organisatoren benadrukken het belang van het “democratiseren” van spraaktechnologie: niet alleen grote talen moeten profiteren, maar ook kleine streek- en minderheidstalen. Praktische toepassingen zijn talrijk — bijvoorbeeld navigatie in het Bildts, voorleessoftware voor gemeentelijke websites of spraakherstel voor mensen die hun stem verliezen. Meertaligheidscoördinator Gerard de Jong hoopt dat gemeenten op termijn hun sites automatisch in het Bildts laten voorlezen.