Van alle kanten kritiek op schets voor Friese leefomgeving van de toekomst
In dit artikel:
Gedeputeerde Staten van Fryslân hebben een contourenschets gepresenteerd voor een nieuwe Omgevingsvisie die zicht moet geven op hoe de Friese leefomgeving er rond 2050 uit moet zien. Het document moet de opvolger worden van de huidige visie uit 2020 en vormt de basis voor de provinciale verordeningen en gemeentelijke ruimtelijke plannen. De schets benadrukt onder andere dat er meer ruimte nodig zal zijn voor wind- en zonne-energie en dat het landschap moet worden aangepast aan een opwarmend klimaat om extremere droogte, hitte en hevige neerslag beter te kunnen opvangen.
Advies- en ingenieursbureau Antea, ingehuurd door de provincie, concludeert echter dat de contourenschets op veel punten te vaag is. Hoewel er kansen liggen om bepaalde zaken te verbeteren, ontbreken concrete ruimtelijke keuzes, waardoor de kans groot is dat wettelijke doelen en provinciale ambities op thema’s als biodiversiteit, bodem en ondergrond, hitte- en droogtemaatregelen, natuurgebieden en drinkwater buiten bereik blijven.
Die uitkomst stuit op kritiek van natuurbeschermers en landbouwbelangen. De Friese Milieufederatie, Natuurmonumenten, It Fryske Gea en de Bond van Friese Vogelwachten noemen de schets teleurstellend omdat er geen krachtig kader is voor herstel van biodiversiteit, natuur en landschap. Ze vinden dat bodem- en waterkwaliteit leidender moeten zijn in ruimtelijke beslissingen en pleiten voor stevigere regels tegen het gebruik van bestrijdingsmiddelen, met name in de sierteelt.
Tegelijkertijd maakt landbouworganisatie LTO Noord zich zorgen dat de landbouw het kind van de rekening wordt: peilverhogingen en waterbergingsopgaven zouden in beekdalen, veenweidegebieden, drinkwaterzones en op de Waddeneilanden de positie van landbouw als ‘prioritair doel’ kunnen ondermijnen. LTO roept de provincie op duidelijk te maken hoe landbouwbelangen wijken voor andere opgaven. De VVD in de Provinciale Staten verzet zich eveneens tegen verlies van landbouwgrond en wil alternatieven, zoals kleine kernreactoren (SMR’s), om ruimte voor wind- en zonparken te beperken; de provincie stelt pas in 2030 samen met gemeenten te besluiten over kernenergie.
Politici als PvdA-fractievoorzitter Christa Oosterbaan verwijten het provinciebestuur het vermijden van lastige keuzen: omdat Fryslân niet groter wordt, zullen ruimteclaims voor wonen, energie en water elders ten koste van landbouw en natuur gaan. De provincie erkent de tekortkomingen die Antea signaleerde en zegt aanvullende maatregelen en nadere uitwerking in de Omgevingsvisie te zullen uitwerken. De Staten debatteren woensdag over de contourenschets; een besluit volgt later deze maand.