Valt hij Venezuela ook op land aan? Deze redenen heeft Trump om dat wel/niet te doen
In dit artikel:
De Amerikaanse luchtaanvallen op vermeende Venezolaanse drugsbootjes maken deel uit van een bredere psychologische drukcampagne tegen president Nicolás Maduro. Washington heeft Maduro al jarenlang gemaand en gesanctioneerd: er ligt een beloning van 50 miljoen dollar op zijn hoofd, er zijn geheime CIA-operaties en een aanzienlijke Amerikaanse vloot voor de Venezolaanse kusten. Maduro reageert ogenschijnlijk onverstoord — een korte video toonde hem rustig autopendelen door Caracas — terwijl president Donald Trump publiekelijk dreigt dat nadat zee-operaties de smokkel hebben beperkt, de VS „zeer spoedig” ook op land zal ingrijpen.
De Pentagon-acties, gebundeld onder de naam ‘Operatie Zuiderspeer’, worden in regio gezien als meer dan anti-narcoticamaatregelen: ze moeten volgens critici politieke druk uitoefenen om Madura’s bewind te ondermijnen en mogelijk te vervangen. Trump kondigde bovendien via zijn kanaal en diplomatieke stappen aan dat het Venezolaanse luchtruim „volledig gesloten” moet worden geacht en stuurde een vliegdekschip naar de Caraïben. De Amerikaanse regering bestempelde recentelijk ook het zogenoemde Cartel de los Soles als terreurgroep.
Vijf argumenten die Washington aanzetten tot verdere escalatie
- Volksgezondheid en veiligheid: De VS wijst op honderdduizenden jaarlijkse overdosisdoden, grotendeels door fentanyl, en ziet de bestrijding van smokkelroutes als levensreddend. Venezuela wordt als bron of doorvoerpunt beschouwd dat dus moet worden aangepakt.
- Politieke verandering: Maduro wordt door de VS bestempeld als dictator; zijn verdringing zou ruimte scheppen voor een meer pro-westers leiderschap of een gematigde chavista die wél met Washington wil samenwerken.
- Energiebelangen: Venezuela bezit ’s werelds grootste bewezen oliereserves. Een regimewissel kan buitenlandse investeringen en olie-export naar westerse markten stimuleren; de Trump-regering gaf al uitzonderingen aan Chevron om onderhandelingen mogelijk te houden.
- Binnenlandse politiek: Hard optreden tegen Venezuela past in Trumps retoriek over veiligheid en controle van migratie en speelt gunstig naar kiezers en politici die een harde koers tegen Maduro eisen.
- Druk op regionale partners: Door Venezuela te treffen hoopt Washington indirect landen als Mexico te dwingen strenger tegen kartels op te treden en tegelijk Chinese invloed in Latijns-Amerika te verminderen.
Vijf argumenten om af te zien van invasie of grondaanvallen
- Overdrijving van het probleem: Het grootste deel van de drugsstromen naar de VS loopt via Mexico; de Venezolaanse Caraïbische route is relatief klein, wat militaire escalatie qua effectiviteit kan relativeren.
- Rechtsstaatelijke en juridische bezwaren: Luchtaanvallen of executies op zee en land zonder duidelijke juridische basis brengen risico’s van buitengerechtelijke executies met zich mee en wakkeren kritiek van juristen, mensenrechtenorganisaties en bondgenoten aan. Sommige Europese landen zijn daarom al terughoudend met het delen van inlichtingen.
- Economische randen: Hoewel Venezuela veel olie heeft, is de infrastructuur verwaarloosd; op korte termijn is extra olie-export niet eenvoudig en wereldwijde prijs- en investeringscondities maken onmiddellijke winst onzeker.
- Binnenlandse Amerikaanse polarisatie: Direct militair ingrijpen botst met Trumps eerdere uitspraken tegen buitenlandse oorlogen en een groot deel van de Amerikaanse bevolking, inclusief veel Republikeinen, steunt geen invasie.
- Sterker nationalisme binnen Venezuela: Een invasie kan Maduro helpen regeren door anti-Amerikaanse sentimenten te gebruiken, oppositie te delegitimiseren en de bevolking achter hem te scharen — een effect dat historisch ook bij Cuba zichtbaar was.
Ondertussen zoeken beide zijden nog ruimte voor dialoog: er zijn contacten geweest tussen speciale gezanten en naar verluidt telefoongesprekken tussen Trump en Maduro, en Maduro bood eerder beperkte concessies zoals vrijlating van Amerikaanse gevangenen en samenwerking bij migratietransfers. De Trump-regering lijkt echter te mikken op verwijdering of gedwongen ballingschap van Maduro, terwijl Caracas de dreiging gebruikt om binnenlandse steun te mobiliseren. Hoe langer de VS de druk opvoert zonder duidelijke uitweg, hoe groter de kans wordt dat politieke escalatie op het land volgt — met onzekere humanitaire, juridische en geopolitieke consequenties.