Strijd om wind: watersporters vrezen museumdorp Magna Frisia aan Lauwersmeer
In dit artikel:
De Hoek van de Bant aan het Lauwersmeer is een vaste trekpleister voor wind- en kitesurfers: een uitgestrekte, vrijwel obstakelvrije vlakte waar constante westenwind regelmatig spectaculaire watersport levert. Marleen Boer (52) uit Moddergat is woordvoerder van het recent opgerichte Collectief Watersporters Lauwerszee, een koepel van negentig vertegenwoordigers van watersportverenigingen uit Groningen, Drenthe en Friesland. Samen maken zij zich zorgen over de toekomst van de spot en de bijbehorende parkeerplaats die bezoekers huisvest.
De aanleiding van de onrust is een plan om op diezelfde plek een middeleeuws museumdorp te bouwen met de naam Magna Frisia. Het project wil de vroegmiddeleeuwse Friese cultuur uitbeelden — schepen, huizen, dieren en ambachten — en mikt op circa 25.000 bezoekers per jaar. Ontwerpers denken aan een aarden wal met een kring van huisjes en een zogenoemde koningshal van circa acht meter hoog.
Voor watersporters is dat reden tot alarm: hoge bebouwing en walwerking kunnen de luchtstromen veranderen en zo de wind die surfers nodig hebben wegnemen of verstoren. Marleen Boer wijst erop dat zelfs de rietkraag al merkbaar effect op de wind heeft; grotere structuren en afsluitingen zouden de openheid van het gebied en de vrije toegankelijkheid kunnen aantasten. De plek is daarnaast belangrijk als trainingslocatie: topwindsurfers leerden hier hun vaardigheden, en bezoekers komen uit heel Nederland en Duitsland.
Gemeentelijk wethouder Pieter Braaksma van Noardeast-Fryslân steunt het plan en ziet de Hoek van de Bant juist als geschikte locatie: op de grens tussen water en land, wat historisch passend zou zijn. Hij verwacht dat verstoring van de luchtstromen beperkt zal blijven en benadrukt de toeristische meerwaarde: in combinatie met het Werelderfgoedcentrum Waddenzee in Lauwersoog zou Magna Frisia het publiek een compleet dagje uit kunnen bieden; het Lauwersmeergebied ontvangt jaarlijks ongeveer 1,8 miljoen bezoekers.
Projectwoordvoerder Anke Bijlsma benadrukt dat er nog geen definitief besluit is genomen en dat momenteel alleen een haalbaarheidsonderzoek loopt. Tegelijkertijd is al ruim 150.000 euro geïnvesteerd in vooronderzoek, iets wat tegenstanders nerveus maakt. Het Collectief Watersporters Lauwerszee wil het gesprek met de initiatiefnemers aangaan en pleit ervoor het dorp elders te situeren om zowel de watersportactiviteiten als de openheid van het landschap te behouden.
De kwestie belicht een klassieke spanning tussen toeristische ontwikkeling en behoud van een functionele, winderige natuurplek. De komende fasen — vervolgonderzoek, inspraak en gemeentelijke besluitvorming — bepalen of de Hoek van de Bant haar huidige rol als geliefde surfspot behoudt of verandert in een nieuwe toeristische attractie.