Stimburotsjinst? Sels kofje en bôle meinimme graach

In dit artikel:

Jaap Krol — tweemaal onderscheiden als Stembureaumedewerker van het Jaar — beschrijft in persoonlijke vertelling wat het werk op een stembureau inhoudt en hoeveel inzet het vraagt. Hij zat twee keer achter de tafel: bij de landelijke verkiezingen van 2023 en bij de Europese verkiezingen van 2024. Het team werkt volgens een strak ritme: iemand controleert de ID, een ander de stempas en een derde reikt het stembiljet aan; taken schuiven gedurende de dag om scherpte te houden. De stembureaus zijn vaak veertien uur open, met korte pauzes tussendoor, maar het zwaarste deel volgt pas aan het eind: het tellen van de stemmen.

Het telproces is arbeidsintensief en nauwgezet. De stembus wordt omgekeerd, biljetten worden per partij gesorteerd en in twee series geteld (oneven en even partijnummers), daarna op genummerde tafels gelegd die als een U rond de streepkentekenaar staan. Het tillen en verplaatsen van meerdere tafels voor en na de telling kost ook veel tijd; in één geval duurde het tellen door tot 01:15 uur, eerder tot 03:30 uur. Krol hekelt het ontbreken van fatsoenlijke voorzieningen: hij moest zelf brood en koffie meenemen en kreeg geen warme maaltijd of fruit.

Krol waarschuwt dat beschuldigingen van onrechtmatigheid — expliciet genoemd in verband met Geert W. — de medewerkers persoonlijk raken en het fundament van democratisch vertrouwen ondermijnen. Hij groeide op in Beetstersweach, woont in Groningen en is schrijver; zijn relaas benadrukt het belang en de kwetsbaarheid van de mensen die het stemproces draaiende houden.