Staatssecretaris komt eilanders tegemoet, maar aan eis voor elektrisch varen wordt niet getornd
In dit artikel:
Demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen heeft het Programma van Eisen voor de Waddenveren aangepast om beter tegemoet te komen aan wensen van eilandbewoners, maar houdt vast aan de geplande overgang naar elektrisch varen voor de meeste routes. Uit zijn Kamerbrief en bijgevoegde documenten blijkt dat Ameland bijvoorbeeld 3 procent meer afvaarten krijgt (185 per jaar) en dat de laatste terugvaart niet eerder dan 19:30 zal vertrekken (voorheen 19:00). Ook komen er meer gereserveerde plaatsen voor voertuigen en mogen studerende kinderen van eilanders gedurende hun hele opleiding gebruikmaken van het sterk verlaagde boottarief.
Rederijen kunnen komende herfst inschrijven voor het traject vanaf 2029; voor het eerst gebeurt dat via een openbare aanbesteding die openstaat voor alle veerhouders. Een eerdere wens van VVD-Kamerlid Aukje de Vries om alleen operators met Wadden-ervaring toe te laten bleek volgens Aartsen in strijd met Europese regels. De concessie voor Waddenveren Oost (Ameland en Schiermonnikoog) wordt op verzoek van regio en huidige vervoerder Wagenborg Passagiersdiensten ingekort van 15 naar 7 jaar; voor Terschelling en Vlieland blijft de looptijd 15 jaar. De scholierenboot tussen Terschelling en Vlieland blijft verplicht, maar vaart niet tijdens schoolvakanties.
Elektrificatie blijft een harde eis voor Schiermonnikoog, Terschelling en Vlieland. Aartsen stelt dat elektrisch varen naar verwachting goedkoper wordt dan varen op HVO-diesel of LNG en wijst erop dat er 50 miljoen euro uit het Klimaatfonds beschikbaar is voor wal-laadinfrastructuur, waarvan de aanleg door de overheid wordt bekostigd — om te voorkomen dat er laadpunten komen zonder elektrische schepen. Naar Schiermonnikoog wordt verwacht dat uiterlijk rond 2030 voldoende stroom beschikbaar is; de veerdienst krijgt daarna vier jaar om het eerste batterij-elektrische schip in te zetten. Voor Terschelling en Vlieland is dat perspectief eerder rond 2040. De eis voor elektrisch varen naar Ameland is geschrapt omdat daar vóór 2035 niet genoeg elektriciteit te verwachten is en de concessie opnieuw aanbesteed moet worden.
Tot slot blijven onzekerheden bestaan over de toekomst van de Amelander overtocht: onderzoek naar verplaatsing van de haven (van Holwert naar Ferwert) vanwege dichtslibbing van de geul en de vraag wanneer laadinfrastructuur gereed is spelen een rol bij de planning en concessiebeslissingen.