Ruimte is schaars in ons land; hoe we die verdelen is een belangrijke politieke kwestie

In dit artikel:

Politiek draait om schaarste — en in Nederland is dat niet alleen geld maar ook ruimte. In een dichtbebouwd land is bijna elke vierkante meter onderwerp van bewuste keuze: wonen, landbouw, natuur, industrie, energie of infrastructuur. Wie bepaalt die keuzes bepaalt mede het dagelijks leven en de economie.

De afschaffing van het ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu in 2010 en het toen vertrouw op lagere overheden en de markt heeft volgens de auteur bijgedragen aan het huidige woningtekort en de snelle opkomst van zielloze distributiecentra en datacenters. Inmiddels bestaat er weer een ministerie voor VRO en wordt er aan een nieuwe Nota Ruimte gewerkt — het document waaraan kabinet-Rutte IV en het kabinet-Schoof hebben bijgedragen en dat het volgende kabinet mag afronden.

Die Nota wordt cruciaal omdat veel urgente dossiers elkaar er in treffen: het vullen van het woningtekort, de groei en beperkingen van de luchtvaart, ruimte voor defensie-uitbreiding, de afhandeling van het stikstofdossier (waar mag intensieve landbouw blijven en waar moet het wijken voor natuur?), en de energietransitie (locaties voor windmolens, zonneparken of mogelijk nieuwe kerncentrales). Sommige partijen leggen vooral de nadruk op wonen, maar ruimtelijke ordening als geheel bepaalt uiteindelijk hoe Nederland er letterlijk uit zal zien.

De verkiezingscampagne zou daarom meer moeten gaan over ruimtelijke keuzes: welke delen van het land worden beschermd, benut of ontwikkeld — en welke belangen we daarbij prioriteren.