Roué Verveer: 'Wij Surinamers willen feesten en sieraden, Nederlanders zoenen met hun hond. Brrr'
In dit artikel:
Roué Verveer (53), de bekende Surinaams-Nederlandse cabaretier, bespreekt in de week dat Suriname vijftig jaar onafhankelijk is hoe humor, vooroordelen en culturele gewoonten verschillen tussen Surinamers en Nederlanders. Verveer keek recent met zo’n driehonderd mensen in het clubhuis van Amsterdamse Real Sranang hoe het Surinaamse elftal een kans op het WK verprutste — het verlies werd vooral gekenmerkt door massaal geschreeuw en spot vanaf de tribune. Humor en het samen beleven van emoties blijken voor hem essentiële bindingselementen.
Volgens Verveer ligt het onderscheid in de manier van lachen: Surinamers geven zich volledig over aan de lach — ze liggen dubbel, schreeuwen, klappen en tonen fysieke uitbundigheid — terwijl Nederlanders eerst kort afwegen of iets wel gepast is. Typisch Surinaamse humor typeert hij als zelfspot en lachen om elkaar: afkomst, buurt en etniciteit worden regelmatig onderwerp van grappen. Wel merkt hij dat ook binnen de Surinaamse gemeenschap verandering is gekomen door wat hij noemt moderne ‘woke’-kritiek; sommige grappen die eerder onbesproken waren, krijgen nu meer tegenwind.
Hij adresseert veel voorkomende stereotypen aan beide kanten. Nederlanders zouden Surinamers nog altijd associëren met te laat komen of luiheid — clichés die volgens Verveer niet helemaal verdwijnen zullen. Hij houdt hardnekkige tegenbeelden scherp: Nederlanders zouden te weinig douchen — een kleine cultuurclash die hij met humor schetst — en Surinamers hebben de neiging om geld royaal uit te geven en meteen te pronken met luxe aankopen zodra ze kunnen. Dat consumptieve gedrag legt hij uit als een reactie op tijden van schaarste: tonen dat je het gemaakt hebt. Tegelijk waarschuwt hij dat zulke algemene beelden vaak te kort door de bocht zijn; mensen geven hun geld soms gewoon aan andere zaken, zoals hobby’s.
Ook belicht hij het cliché van de ‘buitenvrouw’ en zegt dat het fenomeen cultureel breder voorkomt dan alleen binnen Surinaamse kring — de werkelijkheid is complexer dan het stereotype. Over Surinaamse eethuizen stelt hij dat ze onterecht een imago van ongezelligheid hebben; volgens hem hebben Surinamers weinig neiging om naar chiquere restaurants te stappen, uit angst dat het niet lekker of te duur zal zijn.
Verveer bespreekt bovendien zijn opvatting over de grenzen van humor: goede grappen moeten kunnen, mits de intentie niet racistisch is en de context klopt. Zijn recente voorstelling Appelscha, waarin hij onderwerpen als veganisme en lgbtq+ aanstipt, leidde ertoe dat sommige theaters hem niet meer boekten; hij betreurt dat die ontwikkeling het cabaretveld kan uithollen, omdat het theater juist een plek zou moeten zijn om gevoelige thema’s met humor te onderzoeken.
Hij toert het komende seizoen door Nederland met onder meer voorstellingen in Winschoten, Leeuwarden, Emmen en Groningen; alleen in december speelt hij een kerstshow. Meer informatie en speellijst zijn te vinden op roueverveer.nl.