Provincie kiest met pijn in het hart tracé langs Burgum en Leeuwarden voor hoogspanningskabel
In dit artikel:
Fryslân adviseert demissionair minister Sophie Hermans om de nieuwe 380 kV-hoogspanningsverbinding tussen Vierverlaten en Ens grotendeels via Burgum, Leeuwarden, Heerenveen en Oldelamer te laten lopen. Gedeputeerde Sijbe Knol (FNP) noemt dit de minst schadelijke optie voor het Friese landschap, al erkent hij dat elke variant ingrijpend is. De lijn is nodig om op termijn grote stroomvolumes van windparken boven de Wadden naar de Randstad te transporteren; Hermans verwacht eind februari een definitieve keuze.
De provincie stelt voor om de 380 kV en de bestaande 220 kV samen op dubbele masten van het Moldau-type te plaatsen (een stalen vakwerkmast plus een pijler met drie etages armen). Daarmee zouden de huidige Donaumasten (met twee paar armen) kunnen worden verwijderd. Volgens Knol geeft dat een rustiger aanblik in het landschap, voorkomt het een ongelijkmatige “muur” van masten van verschillende hoogtes en zou het minder vogelslachtoffers opleveren. Ook is deze opzet toekomstbestendiger: als de 220 kV op termijn vervangen moet worden door 380 kV, kunnen dezelfde masten worden benut en blijft extra ingrijpen achterwege.
De provincie heeft de voorkeur uitgesproken boven een alternatieve hoofdroute langs de A7/A6 (via Drachten en Heerenveen), omdat die door nog mastvrije gebieden loopt en daardoor een grotere visuele impact en mogelijk meer vogelsterfte zou veroorzaken. Ook kan die route moeilijkheden geven bij mogelijke plannen voor de Lelylijn.
Fryslân vraagt bovenwettelijke compensatie voor de ingreep, zowel financiële middelen als extra steun voor verduurzaming van Friese huishoudens. Knol wijst erop dat de provincie nu al lasten draagt van grootschalige projecten (zoals gaswinning en de kabel van de Noordzee via Schiermonnikoog) zonder evenredige voordelen.
Lokale belangenorganisaties, zoals Dorpsbelang Warten onder leiding van Jan van Tempel, pleiten voor ondergrondse aanleg. De provincie adviseert de minister die optie verder te onderzoeken, inclusief inzet van moderne boortechnieken. Fryslân koos bewust om wel een advies te geven, omdat afzijdigheid volgens de gedeputeerde zou betekenen dat de provincie straks geen invloed meer heeft.