Philips-directeur: 'Over 75 jaar zitten we nog steeds in Drachten'
In dit artikel:
In Drachten draait al sinds 1950 een van de bekendste productielocaties van Philips, uitgegroeid van een bescheiden montagemagazijn tot een hightech fabriek met een innovatiecentrum en wereldbekende producten. Wat klein begon — de eerste veertien werknemers monteerden in 1950 scheerapparaten — ontwikkelde zich snel: in 1957 rolde al de miljoenste Philishave van de band. Vandaag beslaat het complex aan de Oliemolenstraat ongeveer 280.000 m2, verdeeld over zes grote hallen.
Het innovatiecentrum in Drachten telt zo’n vierhonderd onderzoekers, van engineers en procestechnologen tot data-analisten en gedragswetenschappers. Die groep houdt zich bezig met de nieuwste technieken en met het industrialiseren van producten, iets waar de site om bekend staat. Historisch leidde Drachten onder meer tot de ontwikkeling van de airfryer en de Senseo, maar het scheerapparaat blijft centraal. In de fabrieken staan ongeveer driehonderd productierobots, ondersteund door 32 zelfrijdende heftrucks die goederen over een 500 meter lange transportgang verplaatsen. Tegelijk zijn er productielijnen waar mensen nog handwerk doen, juist omdat robots nog niet het gevoel en de precisie van menselijke controle kunnen evenaren — belangrijk bij producten die direct op de huid worden gebruikt.
Leidinggevenden zoals Site & Operations Leader Vincent van Veen en adjunct-directeur Marloes de Vos sturen zowel productie als innovatie aan. Van Veen werkt sinds 1999 in Drachten; De Vos benadrukt de aandacht voor duurzaamheid, bijvoorbeeld in de inkoop van roestvast staal van leveranciers als Alleima. De fabriek experimenteert met nieuwe materialen en zoekt naar de grens van wat fysisch mogelijk is, omdat kwaliteit bij bijvoorbeeld scheerbladen cruciaal is.
De productmix verandert mee met de markt. Vorig jaar verdween de productie van babyflesjes uit Drachten, een beslissing die ongeveer vierhonderd banen kostte. Tegelijk werd een hal omgebouwd voor Oral Healthcare: elektrische tandenborstels worden hier in opbouwfase gemaakt, ongeveer 2,5 miljoen per jaar nu, met ruimte voor groei. Aan de bovenkant van het assortiment ligt de i9000 Prestige Ultra, verkrijgbaar vanaf circa 300 euro, als voorbeeld van high-end technologie die in Drachten wordt geoptimaliseerd voor performance en gebruiksvriendelijkheid.
Operaties worden centraal gemonitord in een groot Command Center midden op de werkvloer, waar productie-, leverings- en technische data realtime zichtbaar zijn. Dat vergemakkelijkt snel ingrijpen bij problemen en zorgt ervoor dat management en operators direct kunnen afstemmen. De dagelijkse praktijk is dynamisch: leidinggevenden lopen veel over de vloer en maken tienduizenden stappen per dag om processen te volgen.
Drachten is niet alleen een fabriek, maar ook een motor voor regionale ontwikkeling. De komst van Philips vanaf de jaren vijftig veranderde het dorp sterk: snel groeiende werkgelegenheid, woningbouw, nieuwe wegen en culturele voorzieningen zoals schouwburg De Lawei waren directe gevolgen. In de hoogtijdagen werkten duizenden mensen bij Philips; nu zijn dat er zo’n 1.500, terwijl Drachten zelf ruim 46.000 inwoners telt. De fabriek blijft economisch relevant, al is de lokale economie minder volledig afhankelijk van Philips dan vroeger.
De vestiging trekt internationaal talent: ongeveer dertig nationaliteiten zijn er momenteel vertegenwoordigd. Toch ziet het management grenzen aan de aantrekkingskracht vanwege de afstand tot de Randstad. Daarom is men positief over plannen voor betere verbindingen, waaronder de voorgestelde Lelylijn, waarmee de toegang tot breed talent uit de Randstad makkelijker zou worden.
Historisch kreeg Philips’ vestiging in Drachten volgens lokale historici mogelijk een zetje van prins Bernhard, die een bezoek aan de regio in 1950 zou hebben benut om een locatie bij Philips aan te bevelen. De gemeente speelde destijds ook eigen troeven uit: goedkope grond, goede infrastructuur en bereidheid tot sociale voorzieningen voor werknemers, waardoor Drachten de concurrentiestrijd met andere gemeenten won.
Kijkend naar de toekomst is het management optimistisch maar realistisch: men verwacht dat Philips in een of andere vorm nog decennia in Drachten zal blijven, al zullen vorm en functies blijven veranderen. Tegelijk blijft er bedenkingen over industrieel beleid in Noord-Nederland; het bedrijf ziet kansen maar mist soms samenhangend regionaal beleid. Vooralsnog blijft Drachten een unieke mix van industrieel vakmanschap, robotica en innovatiecultuur — een plaats waar technische implementatie en kostenbewuste industrialisatie centraal staan.