Opvallende parallellen tussen Gen Z en jongeren in tijd van Rembrandt: de 'havermelkelite' in de 17de eeuw

In dit artikel:

Rembrandt was 22 jaar oud toen hij zichzelf in 1628 afbeeldde met een opvallende, rebelse uitstraling: een modern kapsel, matje en gouden oorbel. Historicus Benjamin Roberts ziet in dit zelfportret een opmerkelijke overeenkomst tussen de jongeren van toen en de huidige generatie Gen Z. In zijn boek *Seks, drugs en rock ’n’ roll in Rembrandts tijd* beschrijft hij hoe jonge mannen uit de welvarende Nederlandse republiek van de vroege 17de eeuw zich ook afzetten tegen hun voorgangers, experimenteerden met drank en drugs, en vragen stelden over genderidentiteit – thema’s die verrassend actueel zijn.

Roberts, die gefascineerd is door jeugdcultuur, legt uit dat net als nu jongeren van toen bekend stonden om het uitdagen van normen, zichtbaar in hun wijde, kleurrijke kleding en langgegroeide kapsels. Dit riep verontwaardiging op bij de oudere generatie, die de nieuwe stijl als slordig en extravagant bestempelde. Ook haarverf, soms in groene tinten, veroorzaakte morele bezorgdheid. Het klagen over ’de jeugd van tegenwoordig’ blijkt dus een tijdloos fenomeen.

In de Gouden Eeuw rook Amsterdam sterk naar tabak, een nieuw product dat via de overzeese handel was gekomen en bijna iedereen rookte, ook vrouwen. De universiteitsstad Leiden, waar Rembrandt leefde, kende een ruig klimaat met geweld onder dronken studenten die wapens droegen. Alcohol en agressie waren onlosmakelijk verbonden met het studentenleven.

Hoewel rockmuziek toen nog niet bestond, uitten jongeren zich door samen te zingen, vaak begeleid door luiten en fluiten. Liedboekjes met dubbelzinnige en schunnige teksten waren wijdverspreid onder jongeren. Seksualiteit werd openlijk besproken en getoond, veel minder preuts dan in de moderne tijd.

Roberts’ boek, uitgegeven door Amsterdam University Press, behandelt deze fascinerende parallellen en laat zien dat de onrust, expressie en experimenten van jongeren een eeuwenoude traditie vormen. Het werk biedt een verhelderend perspectief op de levensstijl van jonge mensen in de 17de eeuw en hun voortdurende zoektocht naar identiteit en vrijheid.