Nynke (48) fietst ondanks hersenletsel de Elfstedentocht: 'Vanaf mijn achtste heb ik altijd moeten knokken'
In dit artikel:
Van woensdag tot en met zondag stappen honderd deelnemers op voor de Onbeperkte Elfstedentocht, een vijfdaagse, aangepaste meerdaagse tocht voor sporters met een lichamelijke beperking of chronische aandoening. De route start en eindigt bij de Elfstedenhal in Leeuwarden en voert langs alle elf Friese steden; hoe je je verplaatst — te voet, in een rolstoel, met een (lig)fiets, handbike of ander hulpmiddel — maakt niet uit. De organisatie heeft de route uitgepijld en verzorgingsposten ingericht, maar deelnemers mogen zelf kiezen welke etappes of gedeelten ze rijden, van volledige etappes tot slechts enkele honderden meters. Daarmee is het evenement nadrukkelijk inclusief en laagdrempelig.
Een van de bekendere deelnemers is Nynke Veldman (48) uit Sneek, die voor de vijfde keer een kruisje wil verdienen. Veldman kreeg op achtjarige leeftijd acute necrotiserende encefalopathie na een griepje, belandde in coma en hield blijvende hersenschade over waardoor de aansturing van haar armen en benen beperkt is. Wandelen is daardoor lastig, maar met name haar bovenbenen functioneren goed op de fiets: “Het is een uitlaatklep,” zegt ze over het fietsen dat ze tijdens de coronaperiode ontdekte en sindsdien niet meer losliet. Eerder voltooide ze de gehele Onbeperkte Elfstedentocht — ongeveer 220 kilometer — en de sociale kant van het evenement vindt ze minstens zo waardevol: ze maakte landelijk vrienden en ontmoette er twee jaar geleden haar huidige partner.
Dit jaar doet Nynke niet alle etappes; vanwege intensieve hersentherapie slaat ze rit drie (Franeker–Workum) over om te herstellen. Ze vertelt dat het lastig is om minder fanatiek te zijn, maar ze probeert fietsen meer als hobby te zien en niet altijd als prestatie. Die nuchtere afweging deelt ze met veel mede-deelnemers, die vaak de neiging hebben te snel te willen gaan terwijl rust soms verstandiger is.
De tocht is in 2020 gestart door Sandy van Rooij en wordt nu georganiseerd door haar zoon Niels Krijnen. Het initiatief ontstond doordat zijn moeder met MS niet mocht meedoen aan de reguliere Elfstedentocht op een e-bike; Krijnen vond dat mensen met beperkingen niet aan de zijlijn moesten blijven staan. De Onbeperkte Elfstedentocht groeide uit tot een belangrijk jaarlijks doel voor deelnemers en kreeg vijf jaar na de start financiële problemen. Sport Fryslân greep in: zij boden Krijnen een functie als projectleider ‘Aangepast sporten’ aan, waarmee de toekomst van het evenement verzekerd is.
Krijnen benadrukt de maatschappelijke waarde van de tocht: voor velen fungeert het als beweegdoel, sociale ontmoetingsplek en opstap naar meer deelname aan de samenleving — van vriendschappen tot soms zelfs werk. Voor deelnemers als Nynke is het dus meer dan een rondje fietsen; het is een bron van zingeving, revalidatie en verbinding.