'Nog één keer lekker gek doen op de planken', want: toneelvereniging DITO uit Luinjeberd stopt na 140 jaar
In dit artikel:
Toneelvereniging D.I.T.O. houdt na dit jaar op te bestaan, precies in het jaar dat ze 140 jaar zouden vieren. Eind november — op 29 november — geeft de groep nog één afscheidsvoorstelling in café Onder de Linden in Luinjeberd: een Friese klucht getiteld In golle tiid yn Tirol. De opbrengst is bestemd voor sponsors, donateurs en andere belangstellenden; toegang is gratis maar reserveren is verplicht via reserveren.dito@gmail.com.
De beslissing om te stoppen komt voort uit een gebrek aan opvolging en bestuursverloop. Er schuift weinig jeugd door naar de vereniging, de gemiddelde leeftijd loopt op en drie bestuursleden wilden ermee ophouden. Zoals Klaziena Dijkstra het samenvat: “We worden ouder, het houdt een keer op.” Ondanks dat blijft het plezier in repeteren en spelen groot; de spelers komen elke maandagavond bij elkaar, studeren scènes uit het hoofd en genieten van het typespel en de grappen. Het repertoire bestaat vooral uit Friese kluchten — luchtige komedies vol misverstanden en overdreven personages — omdat de groep bewust kiest voor stukken waar gelachen kan worden in plaats van zware drama’s.
Het laatste opgevoerde stuk past in die traditie: het draait om drie zussen en hun echtgenoten die naar Tirol reizen voor een vijftigjarig huwelijksfeest, waarbij de onderlinge ruzies en een flirterige pensionhoudster de boel op stelten zetten. Binnen de groep zijn anekdotes en herinneringen talrijk; beide vaste speelsters, Aly Leijendekker (62) en Dijkstra (61), zijn zo’n 35 jaar lid en halen plezier uit het aannemen van typetjes — pruiken en uitbundigheid maken het makkelijker om los te gaan. Een van hun favoriete voorstellingen was een komedie waarin ze verpleegsters speelden met piepkleine bedjes op het podium.
De sfeer rond het besluit is gemengd: er is weemoed omdat een lange traditie eindigt, maar ook opluchting dat de verplichtingen verdwijnen. Leijendekker geeft aan dat het fijn zal zijn om aan het einde van het jaar wat rustiger aan te doen; tegelijk erkennen beiden dat ze de clubavonden, de late-appjes en het samen “lekker gek doen op de planken” zullen missen. De sluiting van D.I.T.O. illustreert een bredere trend waarbij vrijwilligersverenigingen moeite hebben jonge leden aan te trekken nu jongeren veel meer keuzemogelijkheden en drukke agenda’s hebben — een culturele verschuiving die lokale amateurtoneelgroepen in Nederland raakt.