Nederland moet zich uitspreken over straffeloosheid in Indonesië, vindt Ypie Boersma | opinie
In dit artikel:
In Indonesië groeit de vrees voor een verslechtering van democratische vrijheden nadat politie een 21-jarige demonstrant doodreed tijdens een livestream op TikTok. Die angst krijgt extra gewicht omdat president Prabowo Subianto, een oud-generaal en schoonzoon van ex-dictator Soeharto, sterk leunt op leger en politie en zelf met beschuldigingen van mensenrechtenschendingen wordt geassocieerd. Zijn vermeende betrokkenheid bij verdwijningen tijdens de omwentelingen van 1998 en zijn naam in rapporten over misstanden in het voormalige Oost-Timor versterken zorgen over toenemende straffeloosheid.
De auteur haalt de beruchte moord op mensenrechtenactivist Munir Said Thalib in 2004 aan: hij kreeg tijdens een vlucht naar Nederland een dodelijke dosis arsenicum in zijn lichaam. Destijds beloofde minister Ben Bot dat Nederland niet zou wegkijken, maar koos hij ervoor om af te wachten en geen directe sancties of maatregelen te nemen zolang Indonesië formeel leek te willen samenwerken. Twee decennia later is duidelijk geworden dat er in deze en andere zaken geen afdoende vervolging heeft plaatsgevonden, aldus de schrijver.
Recentere ontwikkelingen bevestigen volgens de auteur een harde aanpak: berichten over een bevel van Prabowo om, naast rubberkogels, ook scherp te gebruiken, ‘sweepings’ bij universiteiten waarbij teruggekeerde demonstrerende studenten direct worden opgepakt, en een verbod op livestreamen via platforms als TikTok en Instagram. Journalisten zijn aangevallen en gearresteerd (onder meer een TvOne-verslaggever), waardoor onafhankelijke berichtgeving afneemt. Tegelijk worden Chinese Indonesiërs door provocateurs aangevallen, terwijl hoge functionarissen publiekelijk gewonde demonstranten bezoeken om de schijn te behouden.
De schrijver roept op tot hernieuwde kritiek en actie van Nederland: hoe lang blijft Nederland nog afwachtend toezien terwijl demonstranten worden aangevallen, gearresteerd of mogelijk verdwijnen? De bijdrage is geschreven door Ypie Boersma (°1975), met ervaring bij Nederlandse ontwikkelingsbeleidinstanties en als gastdocent voor Amnesty International.