Na bijna 8 jaar zit de klus voor Jetta Klijnsma erop. 'Met pensioen, daar ziet ze echt tegenop'

In dit artikel:

Jetta Klijnsma neemt na bijna acht jaar afscheid als commissaris van de Koning in Drenthe; haar officiële afscheid vindt plaats op vrijdag 28 november in het provinciehuis van Assen. Haar bestuurlijke loopbaan wordt in dit profiel belicht aan de hand van enkele markante momenten, haar persoonlijke karakter en hoe privé-omstandigheden haar functioneren soms dwarsboomden — maar ook tonen hoe ze telkens terugveerde.

Klijnsma (geboren 18 maart 1957 in Hoogeveen) keerde in 2017 terug naar Drenthe nadat ze in Den Haag lange tijd actief was geweest als Tweede Kamerlid, wethouder en staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Haar aanstelling als CdK stuitte meteen op online kritiek: tegenstanders verweten haar dat zij als staatssecretaris de sociale werkvoorziening had “afgebroken”. In politieke kringen en op sociale media leidde dat tot discussie, maar in Drenthe klonken ook positieve reacties en Klijnsma zelf keek uit naar de terugkeer naar haar provinciale wortels.

Als staatssecretaris had ze in een moeilijke beleidsperiode ingrijpende, impopulaire besluiten meegemaakt. Volgens haar partner Ard van Rijn paste de rol van strenge saneringspoliticus niet bij haar kerneigenschappen. Klijnsma geeft de voorkeur aan lokaal bestuur en direct contact met mensen; juist dat menselijke aspect gebruikte ze later om in Den Haag dossiers voor Drenthe persoonlijk te bepleiten.

Twee voorbeelden tonen haar werkwijze: in 2018 kreeg minister Sander Dekker op uitnodiging van Klijnsma en haar man de situatie rond de gevangenis in Veenhuizen met eigen ogen te zien; dat hielp de minister van koers te doen veranderen. Evenzo voerde Klijnsma samen met burgemeester Marco Out intensief lobbywerk om de Johan Willem Friso-kazerne in Assen te behouden. Na een jaar van gesprekken en druk werd de kazerne behouden en voor tientallen miljoenen euro’s aangepast, waarbij veel banen in de regio gespaard bleven. Burgemeester Out prijst haar betrokkenheid, vasthoudendheid en het vermogen om niet weg te lopen van lastige dossiers.

Een ander wezenlijk aandachtsgebied voor Klijnsma was asiel en migratie. Ze voelde zich sterk betrokken bij de problematiek rond Ter Apel en zette zich in voor tijdelijke oplossingen als de ‘nachtcarrousel’ en voor de spreidingswet die gemeenten verplichtte bij opvang. Bij landelijke regietafels toonde ze, volgens collega’s, de neiging om vaagheden concreet te maken en dossiers aan te jagen: waar men bleef hangen in algemeenheden vroeg zij door naar wat er nu wél moest gebeuren.

Haar open, informele stijl — soms omschreven als amicaal taalgebruik — viel niet altijd goed. In juni dit jaar veroorzaakte een fragment van een toespraak op een congres veel commotie toen Klijnsma de incompetentie van onervaren bestuurders binnen de BoerBurgerBeweging (BBB) fel bekritiseerde. Dat leidde tot publieke verontwaardiging binnen de partij en tot eisen om excuses. Klijnsma gaf later excuses en zocht in privé het gesprek met betrokkenen; sommigen bleven gekwetst, anderen waardeerden dat ze iets uitgesproken had wat velen dachten maar zelden hardop zeggen.

Privé kent Klijnsma een leven dat werk en persoonlijke betrokkenheid sterk verweeft. Ze woont met echtgenoot Ard van Rijn afwisselend in Assen en Den Haag. Al haar leven loopt ze met een handicap aan haar benen en gebruikt zij een rollator; in november vorig jaar brak ze thuis haar heup na een val. Dat leidde tot een zware revalidatie, maar ook tot een snel en vastberaden herstel. Haar herstelproces werd door haar omgeving gezien als illustratie van haar wilskracht: ze wilde weer lopend het provinciehuis binnenkomen en bleef, ook tijdens revalidatie, betrokken bij haar werk.

Karaktertrekken die steeds terugkeren in portretten van Klijnsma: opgewektheid, optimisme, veel energie en een voorkeur voor het persoonlijke contact boven institutionele afstandelijkheid. Ze is iemand die – letterlijk en figuurlijk – tussen mensen staat, graag de handen uit de mouwen steekt en soms doorslaat naar directheid. Dat leidde zowel tot waardering als tot wrijving.

Na haar vertrek als CdK wordt verwacht dat er aan Klijnsma nog wel bestuurs- of toezichthoudende functies worden aangeboden; zij zelf ziet er tegenop om volledig te stoppen. Haar carrière omvat naast haar Haagse en Drentse functies ook eerdere rollen als wethouder, locoburgemeester en staatssecretaris. Persoonlijk heeft ze geen kinderen; haar werk noemt ze zelf vaak haar hobby — een houding die haar echtgenoot en collega’s herkennen.

Kortom: Jetta Klijnsma verlaat het provinciebestuur als een zichtbaar en omstreden bestuurder die Drentse belangen met persoonlijkheid en volharding verdedigde, soms botst met nieuwe politieke spelers, maar vaak doorslaat naar resultaatgericht en mensgericht optreden.