Lale Gül openhartig over haar leven in documentaire. 'Daten en zoenen is lastig met zes man beveiliging'
In dit artikel:
De documentaire Lale Gül - Ik leef mijn eigen leven portretteert een jonge schrijfster en columnist die vrijheid betaalt met constante angst en verlies. Lale Gül (27), bekend van haar 2021 verschenen roman Ik ga leven, werd na het openlijk afstand nemen van de islam met ernstige bedreigingen geconfronteerd en leeft nog steeds onder beveiliging. De film, die haar een jaar volgt, laat zien hoe die bescherming haar dagelijkse bestaan ingrijpend bepaalt: het daten is praktisch onmogelijk, een kinderwens heeft ze opgegeven uit zorg dat ze een kind niet die levensomstandigheden wil aandoen, en zelfs ontspannen buitenshuis voelt onveilig.
De documentaire combineert intieme scènes — van Lale die zich opmaakt en vertelt dat ze make-up van influencers leerde, tot optredens voor jong publiek op onder meer het Zwarte Cross-festival — met schrijnende beelden van de bedreigingen die haar bereikten. Ze ontving doodsbedreigingen, foto’s met bijbehorende oproepen tot geweld en zelfs video’s van onthoofdingen waarin haar gezicht was gemonteerd. Een 19-jarige dader kreeg later een jaar cel; de rechtbank kwalificeerde de bedreigingen als zeer ernstig. De film toont ook een confrontatie met haar moeder op straat, waarbij Lale werd geslagen, en haar relativering: anderen hebben het vaak nog erger.
Gül vertelt in de film over haar radicale breuk met het geloof: als student droeg ze aanvankelijk een hoofddoek, maar na kennismaking met westerse literatuur en ideeën onthulde ze op een dag haar lange haar. Ze vertelt hoe het nog moeilijker was om oprecht te zijn — bijvoorbeeld verliefd worden — terwijl ze een hoofddoek droeg: jongens zagen haar anders. De documentaire toont hoe ingrijpend die transformatie was en hoe publiek debat en politieke spin haar leven binnendrongen; figuren als Geert Wilders gebruikten haar situatie in verkiezingsretoriek. Tegelijk kreeg ze erkenning: ze werd uitgeroepen tot Nederlander van het jaar door EW en won de NS-publieksprijs.
Persoonlijke gevolgen en coping zijn terugkerende thema’s. Lale kampt met wantrouwen in relaties en noemt bij een psychiater een vermijdende hechtingsstijl. Ze kan niet zonder kritiek leven: kritiek op haar uiterlijk — van lipfillers tot haar schrijverschap — leidt tot nieuwe haat. Ook toont de film haar band met Amsterdamse burgemeester Femke Halsema: na een heftige columnwisseling werd het conflict bijgelegd en bood Halsema haar opvang en steun; de twee onderhouden een vertrouwelijke relatie.
Voor echte vrijheid zoekt Gül haar toevlucht in een tweede huis in het buitenland, waar ze zonder voortdurend op haar omgeving te letten hakken kan dragen en uit eten kan gaan. Veel scènes van de documentaire moesten om veiligheidsredenen op andere locaties worden opgenomen. Lale worstelt met de vraag of haar persoonlijke offers de maatschappelijke missie waard zijn, maar zet door. De documentaire is zondag te zien bij BNNVARA op NPO 3 (20.20 uur) en is te streamen.