Koopzondag doet pijn in kerkelijk Dantumadiel: 'Dit giet rjocht yn tsjin de wetten fan de Heere. En hy stiet boppe ús'
In dit artikel:
In Dantumadiel, het laatste Friese bolwerk van strikte zondagsrust, gooide de gemeenteraad eind oktober de deur open voor zondagse winkeltijden — tot groot verdriet van de orthodox‑christelijke gemeenschap. De zaak zette vooral de Hersteld Hervormden van Wâlterswâld in vuur en vlam: dominee Erik de Greef (40) en zijn gemeenteleden zien de zondag als godsdienstig gebod en herinnering aan de sabbat, een beschermde rustdag waarin kerkbezoek, bijbelstudie en gezin centraal staan.
Het dagelijks leven van het domineesgezin geeft dat voelbaar weer: op zondag twee kerkdiensten, gezamenlijke maaltijden, orgelspel en psalmliederen, bijbelverhalen voor de kinderen en kerkhistorische lectuur in de avond. Voor veel gezinnen — zoals Heerco (33) en Hermine Eisma (30) — is die opgelegde rust niet slechts een verbod, maar een bevrijding: „we hoeven niet” consumeren of te werken, ze hoeven niet voortdurend te kiezen; de gesloten winkels gaven bescherming tegen verleiding en ruimte voor gezin en geloof.
Politieke wendingen lagen aan de basis van de omwenteling. Na onenigheid binnen het college trok de ChristenUnie in april haar steun in; de daaropvolgende herschikking van coalitiepartners (GBD en Sociaal Links haalden het CDA binnen en zetten de SGP buiten) maakte de weg vrij voor wijziging van het lokale zondagsbeleid. Op 22 september hield de gemeente een hoorzitting over beperkte zondagsopenstelling; dominee De Greef sprak namens zes reformatorische kerken een vlammend pleidooi om de rust te bewaren. Desondanks besloot de raad op 28 oktober de strikte zondagsrust af te schaffen en gingen winkels het eerstvolgende weekend al open.
De beslissing leidde tot gevoelens van verdriet, teleurstelling en verraad onder refo’s: ze ervoeren de hoorzitting als onvoldoende en de snelle politieke besluitvorming als ontnemend. In kerkbanken klinkt sindsdien het besef dat tijdens hun diensten elders in het dorp klanten gewoon boodschappen doen. Voorstanders van de versoepeling zien de krok naar modernisering en consumentenkeuze; tegenstanders wijzen op waarden als gezinsrust en bescherming tegen de commerciële druk. De discussie riep landelijke aandacht op: het regionale geval symboliseert de bredere botsing tussen traditie in de Biblebelt en maatschappelijke veranderingen in 2025.
Belangrijke context: de zondagsrust is diep verankerd in de leer en rituelen van reformatorische kerken (zoals het lezen van het vierde gebod en de Dordtse Leerregels). De lokale SGP is traditioneel voor behoud van zondagsafsluiting, maar politieke verschuivingen maakten het uiteindelijk onmogelijk het behoud af te dwingen. Foto’s bij het artikel zijn op verzoek van geïnterviewden niet op zondag gemaakt uit respect voor die zondagsrust.
De kwestie gaat verder dan winkeltijden: het gaat om welk maatschappelijk ritme de gemeente wil beschermen, wie beslissingen neemt over collectieve rust en hoe religieuze minderheden zich staande houden in veranderende lokale politiek en consumptiemaatschappij.