Klimaatbeleid verdient de hoogste prioriteit van het nieuwe kabinet | opinie
In dit artikel:
Jeltsje van der Meer-Kooistra en Henk Folmer stellen dat klimaatbeleid bovenaan de agenda van het nieuwe kabinet moet komen. Uit uitgebreid wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de aarde opwarmt; toch zien zij wereldwijd en in Europa een afzwakking van ambitie — van terugtrekking uit het Klimaatakkoord door regeringen zoals die onder Trump tot versoepelingen binnen de EU. Ook het recent door het demissionaire kabinet‑Schoof ingetrokken of versoepelde beleid in Nederland staat haaks op het advies van het Centraal Planbureau, dat juist pleit voor grote, doelgerichte stappen zoals vergroening van de industrie, minder fossiel verbruik en meer wind‑ en zonneparken op zee.
De auteurs benadrukken twee onontkoombare taken: mitigatie en adaptatie. Mitigatie betekent snelle en ingrijpende vermindering van broeikasgasuitstoot; adaptatie omvat maatregelen om schade te beperken — denk aan het ophogen van dijken, klimaatbestendig bouwen en ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Uitstel van beleid leidt volgens hen tot fors hogere kosten: nu al veroorzaken extreem weer, overstromingen, droogte en bosbranden enorme schade, en op termijn komen zeespiegelstijging, verlies van biodiversiteit, voedselonzekerheid en migratiedruk erbij. Verder waarschuwen zij voor kantelpunten waarna veranderingen onomkeerbaar worden, wat de keuze tussen mitigatie en aanpassing nog urgenter maakt.
Tegelijk zien de auteurs kansen: de energietransitie laat zien dat overheidsbeleid innovatie en marktschaal kan stimuleren; in Nederland is hernieuwbare energie met subsidie en steun goedkoper geworden dan fossiele energie, en het heeft economische groei en minder afhankelijkheid van het buitenland gebracht, al blijven beschikbaarheidsproblemen. Zowel bedrijven als kennisinstellingen kunnen profiteren van nieuwe technologieën, beschermingsmaatregelen en productietechnieken.
Praktisch adviseren zij dat klimaatbeleid geïntegreerd wordt met andere topprioriteiten van het kabinet — wonen, defensie, migratie, zorg en onderwijs — om kosten te besparen en synergie te realiseren (bijvoorbeeld: isolatie verlaagt CO2 en verlaagt ook woonkosten en verhoogt comfort). Bovendien moet de overheid burgers en bedrijven overtuigen van de noodzaak van ambitieus beleid en waar nodig financieel ondersteunen. Nederland, ondanks zijn geringe individuele uitstoot, heeft als EU‑lid en ondertekenaar van Parijs de verantwoordelijkheid die boodschap ook in Europa en internationaal uit te dragen.