'Jeugdstorm' begint als sprookje, maar onder de onschuld smeult het oorlogsvuur
In dit artikel:
Het Zwolse gezelschap De Jonge Honden speelt Jeugdstorm, een familievoorstelling over kinderen van ‘foute’ ouders tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Toneelschrijver Wessel de Vries, regisseur Jolmer Versteeg en spelers als Kathelijne Beukema en Lizzy van Vleuten tonen hoe jeugdige onschuld kan botsten met de harde werkelijkheid wanneer een hele wereld van geloof en zekerheid instort. De titel verwijst naar de Nationale Jeugdstorm, de jeugdorganisatie van de NSB van 1934 tot de bevrijding.
De voorstelling ging in première op donderdag 30 oktober in De Lawei in Drachten en draait later ook in De Harmonie (Leeuwarden, 3 december) en De Nieuwe Kolk (Assen, 10 december). De Vries zette het project door toen publieke debatten over het openbaar maken van dossiers van vermeende collaborateurs vorig jaar actueel maakten dat dit verhaal verteld moest worden.
Jeugdstorm volgt twee kinderen, Chris en Hanne, vanuit hun ogenschijnlijk vrolijke kampleven binnen de Jeugdstorm — zingen, houthakken, samen spelen — naar de nasleep van de oorlog, waarin hun ouders opgesloten worden en zij bij pleeggezinnen terechtkomen. Die overgang werkt als dramatische contrapunt: het eerste deel speelt als een sprookje dat langzaam barst; in het tweede deel keert de leegte en verwarring terug, onder meer wanneer Chris bij een slagersgezin in Drenthe komt waarvan de zoon door de nazi’s is gefusilleerd. De voorstelling laat zien hoe het label ‘fout’ niet alleen politieke consequenties had, maar ook persoonlijke en intergenerationele littekens naliet.
Hoewel het thema zwaar en gevoelig is — De Vries werkte intensief in bronnen en sprak met betrokkenen en belangenorganisatie Stichting Werkgroep Herkenning — blijft de opzet bewust toegankelijk voor kinderen. De makers lieten zich onder meer inspireren door de film Jojo Rabbit, die oorlog en kinderlijke naïviteit combineert met satire en warmte. De voorstelling zoekt niet naar simpele veroordelingen; personages worden in grijstinten getekend: sympathieke campleiding staat naast mensen aan ‘de goede kant’ die toch wreed kunnen zijn.
De Vries wil met Jeugdstorm het blijvende emotionele gewicht van dit verleden blootleggen en tegelijk ruimte bieden voor nuance: niet iedereen past eenvoudig in ‘goed’ of ‘fout’. Het stuk wil gesprek en reflectie oproepen over schuld, onschuld en de verwarring van kinderen die ongewild aan de verkeerde kant van de geschiedenis belanden.
Praktische informatie en kaartjes zijn te vinden via de website van De Jonge Honden (tgdejongehonden.nl).