Ilja Reiman was als allereerste gabber overal bij in de begindagen. 'Ik liep met een tas vol xtc over straat'
In dit artikel:
De docuserie Amsterdam Narcos belicht de vroege decennia van de Nederlandse partyscene — de opkomst van hasj- en cocaïnehandel, de introductie van xtc en de doorbraak van elektronische muziek in de jaren 70, 80 en 90 — en plaatst Ilja Reiman centraal, die door velen wordt gezien als “de eerste gabber”. Reiman, oprichter van evenementenbureau Multigroove, vertelt in de serie en in het interview over zijn rol als organisator van illegale raves in Amsterdam, zijn drugsverleden en de omslag naar een legaal bestaan.
In de beginjaren organiseerden Reiman en zijn kring tientallen (hij noemt ongeveer 63) feesten in gekraakte loodsen en panden in Amsterdam. Met minimale promotie — mond-tot-mondreclame en flyers in platenzaken — groeiden die avonden uit tot drukbezochte houseparties. Xtc was toen nog relatief nieuw en vaak zichtbaar aanwezig; de politie richtte zich voornamelijk op heroïne, cocaïne en de hasjhandel, waardoor pilgebruik aanvankelijk minder aandacht kreeg. Reiman beschrijft hoe elektronische muziek en drugs elkaar versterkten en zo een nieuw cultureel universum creëerden.
Hij erkent een zwaar cocaineverleden: zo intens dat hij uiteindelijk drie maanden in een afkickkliniek in Zuid-Afrika verbleef, waar hij zijn latere vrouw ontmoette. Inmiddels is hij acht jaar clean en organiseert hij nog steeds feesten, maar zonder drugs: “Nederland is vertrut en aangeharkt,” zegt hij over de veranderde sfeer in het land.
Reiman schetst ook de evolutie van de gabbercultuur. De term ontstond in Amsterdamse straattaal als koosnaam voor kameraden; later werd het label verbonden aan een zichtbare subcultuur (met kale koppen, etc.). Reiman zelf droeg een paardenstaart en herinnert zich dat de eerste generatie gabbers anders oogde dan de later bekende stijl.
De politie greep uiteindelijk in: na een periode van gedogen werden vergunningseisen strenger en Operatie Staartjes leidde tot een gewelddadige inval op een vaste locatie aan de Elementenstraat bij Sloterdijk. Reiman vertelt over grootschalige acties met schilden en wapens, zijn arrestatie met een zak over het hoofd en de consequenties: hij moest een belastingschuld van 1,5 miljoen gulden regelen, zat 25 dagen vast maar kreeg geen veroordeling. Later kon hij onder voorwaarden (inschrijving bij de KvK en belastingafdracht) weer evenementen organiseren; Multigroove bestaat binnenkort 35 jaar en claimt de langstlopende rave-organisatie van Nederland te zijn.
Reiman plaatst Amsterdam in internationaal perspectief: steden als Londen en Ibiza waren korte tijd vooruit, maar Nederland groeide uit tot wereldspeler met evenementen als ADE, Sensation en Thunderdome, en met artiesten zoals Tiësto. Hij wijst ook op de immense productie van xtc in Nederland in die periode. De docuserie Amsterdam Narcos is te zien via SkyShowtime.