Ik dacht dat me in Georgië niets kon overkomen | column Joost Bosman
In dit artikel:
De journalist Joost Bosman, die eerder uit Moskou werd weggestuurd en zich vorig jaar in Tbilisi vestigde, woont inmiddels in Jerevan. Zijn vertrek uit Rusland volgde op jaren van intimidatie — hij werd daar meerdere malen door de veiligheidsdiensten ondervraagd — en Tbilisi voelde aanvankelijk als een bevrijding: veel inwoners spreken Russisch en de stad heeft hem altijd aangesproken. Sinds vorig jaar is die rust echter verstoord door een snelle democratische neergang in Georgië. Na vermoedelijk gemanipuleerde parlementsverkiezingen in oktober en de regeringsverklaring om tot 2029 niet over EU-toetreding te praten, braken massale protesten uit die met harde politieoptredens werden neergeslagen.
Bosman deed verslag van die opstanden en merkte dat demonstranten medische sjaals gingen gebruiken omdat er overal gezichtsherkenningscamera’s zouden hangen; wie wordt herkend kan een boete van 5.000 lari (ongeveer €1.600) krijgen. Tijdens zijn werk werd ook hij gefotografeerd en later beboet. Een bezwaar leidde aanvankelijk tot intrekking van die boete door het Georgische ministerie van Binnenlandse Zaken, maar bij pogingen om via de grens bij Armenië terug te keren naar Georgië werd hem opnieuw de toegang geweigerd — zonder duidelijke motivering. Eerder had hij ook al een keer zijn vlucht gemist omdat autoriteiten hem bij vertrek weghielden wegens diezelfde boete.
Na een wachttijd en gesprekken met grens- en veiligheidsmedewerkers kreeg Bosman te horen dat hij niet mocht terugkeren; het formulier vermeldde slechts ‘overige’ als reden. Terug in Jerevan woont hij nu al bijna twee maanden. Hij geniet van de stad en het uitzicht op de berg Ararat, maar mist Tbilisi en betreurt zijn naïviteit: het gevoel van ontsnapping aan Russisch repressief beleid bleek illusoir. Volgens hem volgt Georgië een wereldwijde trend van toenemende autocratisering, waarbij Rusland invloed uitoefent en westerse journalisten vaker de toegang wordt ontzegd.
Kort profiel: Joost Bosman (1969) was jarenlang correspondent in Moskou voor onder meer het AD en werkt sinds zijn vertrek uit Georgië vanuit Jerevan.