Iedereen kent de meelfabriek van Royal Koopmans in Leeuwarden. Maar wat gebeurt daar nou eigenlijk?

In dit artikel:

Royal Koopmans, de eeuwenoude meelfabriek aan de De Merodestraat in Leeuwarden, investeert ruim 20 miljoen euro in een masterplan om productie, technologie en duurzaamheid te moderniseren en uit te breiden. Het bedrijf, opgericht in 1846 en sinds 1976 koninklijk, is bij het publiek vaak nog bekend van bakmixen in de supermarkt — maar dat consumentenmerk is sinds 2000 in handen van Dr. Oetker. Royal Koopmans richt zich sindsdien vooral op B2B: meel en bloem voor bakkers en ingrediënten zoals paneermeel en coatings voor de voedselindustrie.

Geschiedenis en strategie
Het familiebedrijf begon met een molen in Holwert en groeide uit tot een grote producent in Leeuwarden. Na de verkoop van de consumentenlijn in 2000 koos het bedrijf bewust voor een scherpe focus op grondstofketens en industriële klanten. Algemeen directeur Dirk Lodewijk legt uit dat die keuze ruimte gaf om zich te onderscheiden door samenwerkingen met graantelers te verdiepen en meer lokaal graan in te zetten; inmiddels komt ongeveer 70% van de productie uit Nederlandse teelt. Met het merk Nedertarwe ontwikkelde Koopmans duurzame recepturen van bloem en meel, geteeld met oog voor bodemgezondheid; ruim 170 boeren leveren daar nu aan.

Productie en klanten
Koopmans heeft twee hoofddivisies: Koopmans Meel (bloem en meel voor professionele bakkers en de levensmiddelensector) en Koopmans Food Ingredients (paneermeel, coatings en mengsels voor snacks, vlees- en vleesvervangers). Die ingrediënten worden gebruikt door bekende merken uit de snackindustrie (zoals Van Dobben en Mora) maar ook door fabrikanten van vleesvervangers zoals Vivera en Valess. Klanten vragen steeds meer maatwerk: kleur, smaak, crunchy textuur, toevoeging van vezels of eiwitten voor een betere Nutri-score en producten geschikt voor oven of airfryer. Dat vereist flexibiliteit in productie en nauw samenwerkende afdelingen voor sales en operations.

Molens, technologie en nieuwbouw
Op het terrein staan meerdere hoge molens, waaronder exemplaren uit 1965, 1967 en 2008. De molenbouw is gespecialiseerd werk; de nieuwe molens zijn hoge torens met walsen, zeefkisten en afpelapparatuur die korrels zeer precies verwerken. Koopmans vervangt de molen uit 1967 en bouwt naast de 2008-molen een moderne installatie die eind 2026 (3 juli) operationeel moet zijn. Grote componenten — zoals walsen van ruim acht ton — worden aangevoerd en montage door Zwitserse molenbouwers (Bühler) staat gepland. De oude 1965-molen krijgt een herbestemming als roggemolen, zodat de overige molens zich efficiënter op tarwe kunnen concentreren.

Digitalisering en vakmanschap
Nieuwere molens zijn verregaand gedigitaliseerd: storingen worden voorspellend gesignaleerd en sommige installaties zijn op afstand te bedienen. Toch blijft vakmanschap cruciaal; molenaars volgen trainingen, vaak bij leveranciers in Zwitserland, om maximale waarde uit de korrel te halen en machines precies af te stellen. Onderhoud en behoud van oude onderdelen zijn ook belangrijk: sommige silo’s en kades zijn al meer dan honderd jaar oud en worden waar nodig gerenoveerd.

Logistiek en cijfers
Koopmans verwerkt circa 212.000 ton graan per jaar (ruim 165.000 ton bloem/meel), wat neerkomt op bijna 300 miljoen broden. Wekelijks lossen gemiddeld vier grote schepen graan; een schip kan ongeveer 1.000 ton meenemen en wordt in een werkdag gelost met een zuigsysteem dat 120 ton per uur verwerkt. Voorraadbeheer en transport zijn deels verduurzaamd: er rijdt een elektrische vrachtwagen twaalf keer per dag tussen opslaglocaties en de fabriek, en vervoer over water gebeurt deels met biobrandstof. Die maatregelen leveren ongeveer 315.929 kg CO2-besparing per jaar op.

Duurzaamheid en ketenrelaties
Duurzaamheid bij Koopmans gaat verder dan energiebesparing. Het bedrijf promoot graan als rustgewas dat bodems herstelt en zo een economisch model biedt voor boeren: ze betalen boeren premies voor het telen van Nedertarwe en stimuleren biodiversiteit met bloemenranden en bredere zaaipatronen. Het streven is om in 2040 gasloos te zijn, maar netcongestie en beperkte uitbreidingsmogelijkheden op het stroomnet vormen een grote uitdaging. Energiebeheer en planning worden daardoor onderdeel van de operationele strategie.

Organisatie en marktrelevantie
Royal Koopmans telt ongeveer 160 medewerkers en levert naast meel ook gespecialiseerde mengsels, coatings en paneermeel in meer dan dertig landen. De focus op ingrediënten en maatwerk maakt het bedrijf relevant voor uiteenlopende markten — van ambachtelijke bakkers tot industriële snack- en vleesvervangerfabrikanten — en biedt volgens de directie grotere schaal om duurzame impact te bereiken dan de oude consumentenbusiness.

Financieel en vooruitzicht
Na een lastig oogstjaar in 2024 (omzet 125 miljoen euro, nettowinst 10,8 miljoen euro) dat een stresstest bleek, is de oogst in het huidige jaar veel beter. De investering in de nieuwe molen en verdere modernisering moet capaciteit en flexibiliteit vergroten, zowel voor huidige klanten als voor toekomstige productontwikkelingen. Samengevat: Koopmans investeert in techniek, ketensamenwerking en duurzaamheid om van graan zoveel mogelijk waarde te maken en zijn positie als toeleverancier in de voedingsindustrie te verstevigen.