Hoe kijken Friese VVD'ers naar het uitsluiten van GroenLinks-PvdA in de formatie?
In dit artikel:
VVD-leider Dilan Yesilgöz houdt vast aan haar campagnebelofte om samenwerking met een GroenLinks–PvdA-kabinet uit te sluiten. Die harde lijn, die ook na haar gesprek met verkenner Wouter Koolmees standhoudt, zaait verdeeldheid binnen de Friese VVD. Lokale bestuurders reageren uiteenlopend: sommigen vinden vasthoudendheid noodzakelijk om kiezersvertrouwen niet te schaden, anderen zien de blokkade als een belemmering voor bestuurbaarheid.
Sipke Hoekstra, VVD-wethouder in Smallingerland, noemt de officiële uitsluiting onverstandig en pleit voor gesprekspartnering met GroenLinks en de PvdA. Hij wijst erop dat in zijn gemeente gewoon goed wordt samengewerkt met GroenLinks en vindt het etiketteren als “extreemlinks” misplaatst. Voor Hoekstra wegen de praktische bestuursopgaven zwaarder dan campagneretoriek: het land kan niet wachten op eindeloze principediscussies.
Daar tegenover staat Roelof Theun Hoen (wethouder, Weststellingwerf), die benadrukt dat duidelijke verkiezingsafspraken moeten worden nageleefd en dat het anders kiezersbedrog zou zijn. Hij legt de formatieverantwoordelijkheid primair bij D66 en Rob Jetten: Jetten schijnt geen partijen (behalve PVV) te hebben uitgesloten en ziet eerst een centrumrechts kabinet met D66, VVD, CDA en JA21 als uitgangspunt, ook al leveren die partijen samen geen meerderheid. Hoen rekent erop dat partijen als SGP en BBB in een gedoog- of ondersteunende rol vaak aan te spreken zijn, vooral gezien de sterke BBB-fractie in de Eerste Kamer.
Ook Paul Schoute (Harlingen) staat achter Yesilgöz’ belofte, maar wijst op de tegenstelling tussen lokaal en landelijk: in zijn college werkt hij goed samen met de PvdA, terwijl de landelijke combinatie met GroenLinks de situatie verandert. Hij noemt minderheidskabinetten of flexibele meerderheden als mogelijke alternatieven als D66 en JA21 er niet uitkomen. Jan van Weperen (Ooststellingwerf) benadrukt dat lokaal pragmatisme en inhoudelijke afwegingen vaak leidend zijn; hij zou graag zien dat Yesilgöz wél het gesprek aangaat met GroenLinks–PvdA om te onderzoeken of vertrekpunten onderhandelbaar zijn.
Friese VVD-fractieleider Eric ter Keurs steunt de landelijke koers vanwege grote programmatische afstand tot GroenLinks, met name op integratie en klimaat. Burgemeester Avine Fokkens-Kelder (Heerenveen) waarschuwt tegen te rigide uitsluitingen: die kunnen het land onbestuurbaar maken, maar het doorbreken van campagnebeloften schaadt ook het vertrouwen van kiezers. Zij wijst erop dat in Friesland uiteenlopende samenwerkingen, ook onverwachte, wel degelijk kunnen functioneren.
Kortom: binnen de Friese VVD lopen de meningen uiteen tussen principiële trouw aan verkiezingsbeloften en pragmatische bereidheid tot samenwerking om bestuurbaarheid en stabiliteit te waarborgen. De discussie weerspiegelt bredere landelijke vragen over of en hoe partijen de grenzen van campagneretoriek overschrijden om een kabinet te vormen.