Hoe de 'Grutte Pier' het startschot moet zijn voor een Friese industrie voor stalen zeilen

In dit artikel:

Vrijdagmiddag werd in Heeg de eerste grote stalen vleugelzeil van dertig meter gepresenteerd: de ‘Grutte Pier’, een Ventofoil XL ontworpen door Econowind (Zeewolde) en gebouwd bij staalbouwer Nauta in Heeg. Het verticale, aerodynamische zeil werkt als een vleugel op een vliegtuig, niet om te hijsen maar om voortstuwing te genereren, waardoor schepen brandstof besparen.

Econowind rekent op gemiddeld circa tien procent brandstofbesparing per geplaatst zeil. Voor grote zeeschepen die 50–100 ton olie per dag verbranden, levert dat substantiële kosten- en emissiereductie op. De Ventofoil XL is de opvolger van kleinere Ventofoils (16 meter) die al in productie zijn en in gebruik bij scheepvaartbedrijven zoals Boomsma Shipping; een tweede schip met zulke zeilen is in aanbouw.

De onderneming bevindt zich nu in opschalingsfase en ziet Friesland als geschikte productieregio vanwege het aanwezige maritieme cluster en de nabijheid van druk bevaren routes. Nauta-directeur Harald Booij noemt een wereldwijde potentie: ongeveer 30.000 schepen zouden geschikt zijn voor deze techniek. Belangrijke namen betrokken bij het project zijn COO Rens Groot en productontwikkelaar Frank Nieuwenhuis, die wijzen op technische en operationele aandachtspunten.

Grootste knelpunt bij opschaling is de installatie: montage moet snel gebeuren omdat ligdagen voor schepen kostbaar zijn. Als oplossing wordt gedacht aan een montagehub in Harlingen met gespecialiseerde teams die een kustvaarder in ongeveer twee uur kunnen uitrusten. Ook speelt regulering een rol: te veel of te grote vleugels kan ertoe leiden dat een schip als zeilschip wordt geclassificeerd, met beperkingen bij windstilte.

Financieel krijgt het project steun uit Europa: 3,4 miljoen euro uit het Interreg-programma, aangevuld door partners tot 5,7 miljoen euro. Voor de Aziatische markt tekende Econowind een overeenkomst met Japanse reder Nissen Kaiun om bij diens werf in China te produceren, omdat transport van zulke grote constructies vanuit Europa te duur is.

Kortom: de Grutte Pier markeert een stap naar grotere commerciële inzet van vleugelzeilen die brandstof en emissies kunnen verminderen, maar succes hangt af van snelle, kostenefficiënte installatie, regelgeving en verdere marktstimulerende subsidies.