Grootschalige mestvergister Wijnjewoude stap dichterbij: provincie steunt project met 12 miljoen euro
In dit artikel:
Energiecoöperatie Wijnjewoude (WEN) krijgt een stap dichter bij de aanleg van een grote mono-mestvergister: de provincie Fryslân stelt 12 miljoen euro beschikbaar. Het project, bedoeld voor de verwerking van mest van dertig omliggende melkveebedrijven, moet jaarlijks ongeveer 1 miljoen kuub groengas opleveren en de plaatselijke energievoorziening van Wijnjewoude vrijwel zelfvoorzienend maken.
De vergister is gepland op het terrein van de voormalige rioolwaterzuivering tussen Weinterp en Klein Groningen. Voor de bouw ontbreken nog twee vergunningen van de provincie (omgevings- en natuurvergunning); volgens voorzitter Pieter de Kroon kan de bouw in principe begin volgend jaar van start gaan als die er komen. Het totale project kost ruim 18 miljoen euro; de provincie betaalt met 12 miljoen de maximale subsidie van 65 procent, de resterende circa 6 miljoen wordt geleend van het Groenfonds en het Fûns Skjinne Fryske Enerzjy (FSFE).
Voor de deelnemende boeren brengt deelname aanzienlijke aanpassingen mee: stallen moeten worden omgebouwd van roostervloeren naar dichte vloeren en mestrobots moeten drijfmest meerdere keren per dag naar afgesloten kelders verplaatsen. Die noodzakelijke veranderingen kunnen conflicteren met de huidige complexe stikstofwetgeving en vormen een aandachtspunt in de vergunningverlening.
Provinciale gedeputeerde Abel Kooistra (BBB) benadrukt dat de vergister de uitstoot van ammoniak en methaan fors kan terugdringen en dat de installatie het mogelijk maakt om renure (een kunstmestvervanger uit bewerkte mest) te produceren. Volgens Kooistra levert dat zowel milieuwinst als economische voordelen op voor boeren: minder kosten voor kunstmest en minder last van mestafzet. WEN heeft al een elektrische vrachtwagen voor het transport van mest en wil het vervoer door lokale chauffeurs laten uitvoeren.
Niet iedereen is blij met het plan. Omwonende Marga Oosterveld uit Klein Groningen noemt het besluit “ronduit onbegrijpelijk” en vreest tientallen extra verkeersbewegingen dicht bij woningen en mogelijke gevolgen voor gezondheid. Zij pleit voor een alternatieve locatie, zoals de waterzuivering bij Gorredijk, waar minder omwonenden zouden zijn.
Kortom: het project heeft financiële en bestuurlijke steun en kan milieutechnisch en economisch voordeel opleveren, maar staat nog onder voorbehoud van vergunningen en stuit op lokale bezwaren en praktische uitdagingen rond stalaanpassingen en stikstofregelgeving.