Groningen in de race om de titel Culturele Hoofdstad van Europa 2033? De roep wordt luider
In dit artikel:
Groningen wint aan steun voor een kandidatuur als Culturele Hoofdstad van Europa in 2033. Zes partijen in de gemeenteraad vroegen eerder om een verkenning, en recent sloot ook Dirk‑Jan Visser, directeur van de Kunstraad Groningen, zich achter het idee. De gemeente wil de verkenning uiterlijk eind maart 2026 afronden omdat het ministerie van OCW naar verwachting eind 2026 uitnodigingen voor kandidaten zal uitsturen.
De competitie op nationaal niveau is al begonnen: Den Haag nam eerdere stappen, Nijmegen diende zichzelf al in (met het motto ‘old city, young vibe’), en ook Zwolle, Heerlen, Zeeland en zelfs Assen hebben interesse getoond. Nationaal worden één of meerdere kandidaten geselecteerd om in 2027 aan een onafhankelijke Europese jury voorgesteld te worden; die jury stelt een shortlist samen waarna de Europese Commissie de uiteindelijke keuze maakt.
Ervaring uit Leeuwarden – Fryslân 2018 toont dat zo’n traject jaren voorbereiding vergt. In Friesland begon het proces al rond 2007 en leidde het in 2011 tot de officiële kandidatuur. LF2018 had een budget van ongeveer 72 miljoen euro, deels gefinancierd door provincie, gemeenten, fondsen en sponsors; Den Haag droeg circa 11 miljoen bij en Brussel leverde via een Europese prijs 1,5 miljoen. Onderzoekscijfers wijzen op een economische meerwaarde tussen circa 230 en 320 miljoen euro voor Friesland en op ongeveer 5,4 miljoen bezoeken tijdens LF2018. Ongeveer een kwart van het budget ging naar makers. De blijvende effecten zijn moeilijk exact te kwantificeren, maar evaluaties prezen de toegenomen verscheidenheid en participatie in cultuur; in Friesland leeft de nalatenschap voort via het driejaarlijkse Arcadia-evenement.
Voor Groningen is benoeming niet louter prestige: het kan helpen bij infrastructuurinvesteringen en bij het aantrekken van nieuw publiek en geld. Tegelijk vergt het grote investeringen en organisatorische capaciteit; lokaal zijn problemen zoals een verouderde Oosterpoort en de crisis bij het Groninger Museum al aan de orde. Belangrijk in de Groningse aanpak is dat zowel stad als platteland (Ommeland) betrokken moeten worden, zoals de zes raadsfracties benadrukken.
Internationaal delen dit jaar Chemnitz, Nova Gorica en Gorizia de titel; voor 2026 staan Oulu en Trenčín gepland. Italië mag ook een kandidaat indienen voor 2033; Pesaro wordt als mogelijke naam genoemd.