Friese huishoudens hebben hogere energielasten dan landelijk gemiddelde

In dit artikel:

Huishoudens in Fryslân dragen een groter deel van hun inkomen af aan energiekosten dan gemiddeld in Nederland, blijkt uit woensdag gepubliceerde research van adviesbureau Berenschot in opdracht van energieleverancier Essent. Gemiddeld gaat in Fryslân 7,5% van het inkomen naar gas en stroom, tegenover 6,4% landelijk; in Achtkarspelen is het aandeel het hoogst met 8,6%.

Veel Friese gemeenten scoren boven het landelijke gemiddelde. In Noardeast-Fryslân, Dantumadiel, Weststellingwerf, Ooststellingwerf, Terschelling en Ameland ligt het energie-aandeel boven de 8%. Kleinere plaatsen en wijken laten grote verschillen zien: op lokaal niveau betalen bewoners van Engwierum, Driezum en Oosterwolde-Hieming gemiddeld meer dan 9,5% van hun inkomen aan energie, terwijl in Leeuwarder buurten het verschil kan lopen van 9,1% (Molenpad) tot 3,5% (De Klamp). Vlieland (6,5%), Harlingen (7,1%) en de stad Leeuwarden (7,1%) zitten aan de onderkant binnen de provincie.

De onderzoekers wijzen op meerdere oorzaken: lagere inkomens in Fryslân, relatief grotere woningen en daardoor minder financiële ruimte om te investeren in isolatie of duurzame verwarming. Dat versterkt lokale ongelijkheden tussen eigenaren en huurders; particuliere huurders ervaren het vaakst energiearmoede (21% besteedt meer dan 10% van het inkomen aan energie), bij sociale huur is dat zelfs 26%.

Essent waarschuwt dat zonder extra maatregelen de kloof groter wordt: naar verwachting groeit het aantal huishoudens in energiearmoede van circa 510.000 vorig jaar (volgens TNO en CBS) naar ruim 600.000 in 2035. De energieleverancier adviseert gemeenten om drempels voor subsidies te verlagen en gericht beleid te maken voor onderbelichte groepen, zoals particuliere huurders. Essent‑CEO Resi Becker roept Fryslân op tot gezamenlijk provinciaal beleid omdat veel bewoners zelf niet kunnen investeren in verduurzaming.