Femke Wiersma komt voor Prinsjesdag met concrete stikstofplannen. 'Het is mijn intentie dat PAS-melders legaal worden'

woensdag, 10 september 2025 (19:12) - Leeuwarder Courant

In dit artikel:

Demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) staat al maanden onder druk omdat zij nog geen concrete, juridisch houdbare maatregelen heeft gepresenteerd om de stikstofuitstoot omlaag te brengen. Partijen in de Kamer (onder meer D66, GL-PvdA en voormalige coalitiegenoot NSC) en maatschappelijke organisaties zoals VNO-NCW, Bouwend Nederland en Natuurmonumenten klagen dat er onvoldoende duidelijkheid is over hoe vergunningverlening en natuurherstel tegelijk veiliggesteld worden.

De discussie speelt centraal binnen de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN), onder voorzitterschap van demissionair premier Dick Schoof. In juli liepen enkele organisaties boos weg uit een overleg omdat er te weinig concreets lag. De situatie is bemoeilijkt door twee rechterlijke uitspraken: de Raad van State bepaalde in december dat intern salderen binnen bedrijven eerst moet toetsen of die ruimte niet nodig is voor natuurherstel, en een rechtbank oordeelde in januari (na een zaak van Greenpeace) dat de Staat meer moet doen om de wettelijke stikstofdoelen te halen. Die uitspraken maken het verlenen van vergunningen lastiger.

Wiersma heeft de Kamer toegezegd voor Prinsjesdag met een pakket maatregelen te komen dat garandeert dat de uitstoot daadwerkelijk daalt, zodat vergunningen — bijvoorbeeld voor ongeveer 2.500 zogeheten PAS-melders en bouwprojecten — kunnen worden afgegeven zonder dat besluiten direct door de rechter worden teruggedraaid. De ministerraad moet eerst instemmen, reden waarom concrete details nog niet bekend zijn, tot frustratie van met name D66 en GL-PvdA.

De Kamer debatteerde ook over het uitstel van de behandeling van een wijziging van de Omgevingswet waarmee de legalisatieperiode voor PAS-melders verlengd zou worden tot 2028. Een meerderheid wilde het debat niet uitstellen; men is verdeeld over een passage die ‘legalisatie’ wijzigt in ‘het zoeken naar een passende oplossing’. Wiersma benadrukt dat haar intentie is dat PAS-melders legaal worden en rekent veel op twee stappen: een aanpassing van de rekenmethodiek (verhogen van de rekenkundige ondergrens) die, als een lopend proefproces bij de rechter standhoudt, veel PAS-melders direct legaal kan maken; en een beleidsomslag van sturen op berekende neerslag naar meten van emissies bij de boerderij. Dat laatste noemt zij de grootste wijziging in het landbouwbeleid in decennia; een plan daarvoor moet volgend jaar klaar zijn.

Hoewel veel partijen kritiek blijven houden, is de verwachting dat de Kamer in principe zal instemmen met het verlengen van de legalisatieperiode voor PAS-melders, mits het beloofde, geborgde maatregelenpakket vóór Prinsjesdag wordt gepresenteerd.