Duitse concertmeester leidt Bakhuister koor. Hoffmann: 'Ich bin sehr glücklich'
In dit artikel:
In de grote zaal van mfc De Gearte in Bakhuizen repeteert het Bakhústerheech Sjongers onder leiding van de 71‑jarige Duitse dirigent Ralph Hoffmann. Hoewel Advent nog moet beginnen, werkt het koor al aan ruim twintig kerstliederen voor de traditionele sing‑in op dinsdagavond 16 december; de repetities zijn op dinsdagavond en Hoffmann probeert er elke twee weken bij te zijn.
Hoffmann woont in Wonsheim (Duitsland) maar heeft al twee decennia een vakantiehuisje op recreatiepark De Brekken in Lemmer. Oorspronkelijk dirigent van professionele orkesten en koren — hij studeerde in Heidelberg en Bazel en dirigeerde onder meer grootse werken als Carmina Burana — ontdekte hij het Bakhuister koor via toeval: hij woonde bij een zomerconcert op De Brekken en raakte daarna door onderlinge contacten met de voorzitter in gesprek. Het koor had anderhalf jaar geleden ineens geen dirigent meer en was tevergeefs op zoek naar vervanging; Hoffmann bood aan het vrijblijvend te proberen en bleef hangen.
De taalbarrière (Hoffmann spreekt geen Nederlands, veel leden geen Duits) blijkt geen struikelblok: enkele leden vertalen waar nodig en Hoffmann begrijpt veel als er langzaam Nederlands gesproken wordt. Hij brengt een professionele werkwijze naar het amateurkoor—oefeningen voor buikademhaling, inzingen in vierklanken, dynamische schakeringen en precieze frasering—maar benadrukt juist het hart waarmee de bakhuisters zingen. Zijn aanpak is minder hiërarchisch dan in de concertzalen: hij loopt tussen de stemmen, stuurt met mimiek en stilte, en dwingt aandacht zonder de spontaniteit van de zangers te verliezen.
Leden merken duidelijke vooruitgang. Marleen Engelenburg (alt) was aanvankelijk sceptisch over het aantrekken van een gerenommeerde Duitse dirigent, maar ziet dat het koor muzikaler is geworden; gitarist Bertus Agricola en de accordeonisten vormen de begeleiding en prijzen de klik tussen dirigent en gezelschap. Hoffmanns inzet reikt verder dan de repetitie: hij past zijn aanwezigheid aan zijn Duitse verplichtingen en gezondheidsbehandelingen aan, en maakte zelfs speciale reizen voor optredens.
Kleine anekdotes kleuren het verhaal: bij de eerste ontmoeting op De Brekken tuimelde Hoffmann eens van een bankje, wat meteen zorg en relativering bracht; tijdens repetities leert hij de musici ook de fijne kneepjes van instrumentale begeleiding, zoals het dempen van buisklokken voor een warmere klank.
Het verhaal van Hoffmann en de Bakhústerheech Sjongers toont hoe een toevallige ontmoeting en wederzijdse nieuwsgierigheid een dorpskoor kunnen verrijken: professionele kennis gecombineerd met amateurplezier resulteert in meer muzikaliteit en een duidelijke ambitie om het publiek te vermaken.