Deze kinderen zijn misdienaar tijdens de kerstnacht in Dokkum. 'Als het fout gaat, gaat het plechtig fout'
In dit artikel:
Froukje (20), Eefje (18) en Jitse (13) Bangma uit Dokkum zijn samen met Aschwin Sep (51) uit Eanjum en Tamila Teklit (12) vaste misdienaars in de Bonifatiuskerk. Op een adventszondag bereiden zij zich kort voor aan de altaardienst: alben aantrekken, afspraken maken wie het kruis draagt, wie de flambouwen (fakkels) aansteekt en wie de belletjes en het voorbedenboek bedient. Veel handelingen zijn routinematig; door herhaling leren ze de universele opbouw van de katholieke liturgie en weten ze precies wanneer en hoe ze moeten handelen.
De taakverdeling is praktisch: de langste draagt vaak het kruis, twee tot drie personen zijn minimaal nodig bij de eucharistieviering en voor het werken met wierook is meestal een extra misdienaar vereist (dat wordt tijdens advent niet gebruikt). De families Bangma, De Jager en Adema leveren geregeld misdienaars; bij grotere bijeenkomsten zoals de jaarlijkse Bonifatiusdag kunnen er wel vijftig misdienaars tegelijk aanwezig zijn. Die dag legt Dokkum ook verbinding met Fulda in Duitsland vanwege de band rond de vermoorde bisschop Bonifatius.
Misdienaarswerk kent weinig formele drempels: je moet wel eerst communie hebben gedaan en je moet je geroepen voelen, maar er zijn geen strikte minimum- of maximumleeftijden. De Bonifatiuskapel fungeert als trainingsplek voor nieuwelingen; een korte proefles volstaat vaak om de rituelen onder de knie te krijgen. Door die universele liturgie kunnen de Dokkumse misdienaars hun taak zelfs buiten Nederland vervullen — het trio Bangma hielp spontaan in een Franse kerk en diende op 1 november in de Friezenkerk in Rome tijdens een viering rond Allerzielen, onderdeel van hun pelgrimstocht in het Heilig Jaar 2025.
Achtergrond en motivatie lopen uiteen: Jitse volgde omdat het een familie‑traditie is, de zussen begonnen nadat Eefje haar communie had gedaan en er toen behoefte aan nieuwe misdienaars ontstond. Aschwin komt uit katholiek Brabant, waar misdienaars vaak vanaf schoolleeftijd worden gevraagd; hij raakte snel ingewerkt toen de koster hem geschikt achtte. In Dokkum, dat als een calvinistisch bolwerk wordt gezien, praten zij op school meestal niet over het misdienerschap en krijgen ze soms reacties als “moet je nu alweer naar de kerk?”.
Het plotselinge overlijden van pastoor Paul Verheijen in 2024 veranderde het lokale kerkelijk landschap: sindsdien is pastoor Bert van der Wal uit Leeuwarden verantwoordelijk voor de Pax Christi‑parochie in Dokkum. Dat zorgt voor soepelere en meer last‑minute inzet van misdienaars omdat roosters vaker verschuiven. De jongeren merken dat het misdienaarswerk hen dichter bij de viering brengt: ze zijn actiever betrokken en oplettender tijdens de liturgie. Kerst is voor velen favoriet vanwege de volle, feestelijke kerkdienst; Aschwin prefereert Pasen vanwege de vele symbolische handelingen.
Kortom: misdienaars in Dokkum brengen traditie, praktische inzet en internationale ervaring samen. Hun rol is routinematig maar betekenisvol — ze ondersteunen de voorganger, helpen de rituele structuur zichtbaar te maken en vormen tegelijk een brug tussen lokale gewoonte en de universele katholieke liturgie.