De werûntdekking fan Ella Wassenaer | column Pieter de Groot

In dit artikel:

Albertina Soepboer heeft de Frieslandse dichteres Ella Wassenaer opnieuw onder de aandacht gebracht, wat heeft geleid tot een Nederlandse vertaling van Wassenaers debuutbundel Reade runen (1959). De presentatie van Reade runen / Rode runen vindt volgende week zondag plaats in Podium Explore (het voormalige Westertsjerke/teater Romein) in Leeuwarden; het project is een Nederlands-Vlaamse coproductie en gaat vergezeld van een voorstelling getiteld De Herontdekking van Ella Wassenaer. Opmerkelijk is dat ditmaal uitsluitend vrouwelijke recensenten de bundel belichten, in tegenstelling tot de vroegere beoordelaars.

Ella Wassenaer was het pseudoniem van Lipkje Post-Beuckens (1908–1983), die eerder bekend was als prozaschrijfster onder de naam Ypk fan der Fear. Pas rond haar vijftigste begon ze dichtkunst te schrijven en koos ze opnieuw een schuilnaam. Haar gedichten — hartstochtelijk, uitdagend en openhartig — botsten met de conservatievere redactie van het tijdschrift De Tsjerne. Een experimentele groep Friese studenten in Amsterdam, Quatrebras, nam haar echter op sleeptouw en gaf Reade runen uit als speciaal nummer, met een avant-gardistische vormgeving van Josum Walstra en een voorwoord van Marten Brouwer.

Hoewel poëzie later ondergeschikt raakte aan haar proza, bleef haar werk leven: Reade runen werd in 1974 heruitgegeven door Alternatyf en De Tille; in 1978 verscheen Runen ritst. In 1979 werd ze — als tweede vrouw ooit — onderscheiden met de Gysbert Japicxpriis; enkele jaren later compileerde J. Knol een selectie uit haar latere werk, waarin haar verzen als zowel modern als diep religieus werden geroemd.

In haar laatste jaren publiceerde ze nog in tijdschrift Sonde en gaf ze interviews, onder meer met Rixt. Ze woonde in het verzorgingshuis Salland in Colmschate en sprak nog over haar schooltijd in Leeuwarden en over een open houding van leraren ten opzichte van literatuur. De hernieuwde aandacht en de uitvoeringen moeten duidelijk maken welke van haar gedichten de tijd zullen doorstaan.