'De vrouwelijke Hugh Hefner' Adelina Tattilo doorbrak met magazine 'Playmen' seksuele taboes in Italië
In dit artikel:
Adelina Tattilo (geb. 1928 in Manfredonia) was in de jaren zestig en zeventig de drijvende kracht achter het Italiaanse erotische tijdschrift Playmen. Toen zij het blad van haar man Rosario “Saro” Balsamo overnam, zette ze een bewuste koerswijziging in: van louter sex-appeal naar een mix van sensuele fotografie en serieuze culturele inhoud. Playmen bracht naast naaktreportages ook essays over literatuur, film, politiek en sport van toonaangevende schrijvers, en positioneerde vrouwen als verleidelijke, volwassen protagonisten in plaats van als giechelende objecten. Time noemde haar destijds de ‘Hugh Hefner van Italië’ en bracht het motto treffend samen als “vrouwen, geen meisjes”.
Onder Tattilo groeide Playmen uit tot een nationaal fenomeen: in het begin van de jaren zeventig verkocht het maximaal rond 450.000 exemplaren per maand en scoorde het internationale scoops, zoals in 1972 de toplessfoto’s van Jacqueline Kennedy Onassis. De beeldtaal bleef gestileerd en — volgens critici en fans — eerder sensueel dan pornografisch. Tegelijkertijd lokte de provocerende aanpak hevige tegenstand: klachten, inbeslagnames en voortdurende censuur maakten deel uit van de publieke strijd over seksuele moraal in het sterk katholieke Italië.
De Netflixserie Mrs Playmen, die recent te streamen is, baseert zich op Tattilo’s leven en op Dario Biagi’s biografie Adelina Tattilo. Una favola sexy. De fictieve elementen belichten vooral de spanningen in haar privé- en beroepsleven: een manipulatief huwelijk met financiële problemen, de ambitie om seksuele emancipatie bespreekbaar te maken, en botsingen met zowel kerkelijke moraalridders als feministes die het blad beschouwden als objectiverend. De serie toont ook hoe Tattilo probeerde vrouwelijke verlangens en seksualiteit te integreren in een blad dat primair mannen bereikte — inclusief gedurfde fotoshoots en scènes waarin gigolo’s op de redactie verschijnen.
In de jaren zeventig en tachtig was Tattilo een prominente verschijning in het mondaine Rome, met connecties tot politieke kringen (onder meer Bettino Craxi). De populariteit van Playmen daalde in de jaren negentig door de opkomst van videotapes; het blad verscheen voor het laatst in 2001. Tattilo overleed in 2007 op 78‑jarige leeftijd, achterlatend een complex nalatenschap: een pionier die taboes doorbrak maar ook onderwerp bleef van debat over representatie en vrouwelijke autonomie.