De regering van Netanyahu heeft geen belang bij rust in de tent
In dit artikel:
In zijn column beschrijft Bert de Bruin hoe de regering-Netanyahu actief voorkomt dat er blijvende rust komt langs Israëls grenzen — deels door militaire actie, deels door binnenlandse politiek. Sinds de gewapende confrontaties met Hezbollah afnamen is het minder luid in de lucht boven Israël, maar hetzelfde geldt niet voor Libanon of Syrië: Israël voert nog regelmatig gerichte aanvallen uit tegen door Iran gesteunde groeperingen; recentelijk werd daarbij de militaire leider van Hezbollah gedood. De Bruin erkent het militaire nut van zulke klappen, maar plaatst ze nadrukkelijk in een politiek kader.
Binnenlands is er vooral sprake van machtsbehoud. Na de (gedeeltelijke) wapenstilstand met Hamas probeert premier Netanyahu consequent zijn positie te beschermen door zich zo veel mogelijk te onttrekken aan rechtszaken waarin hij moet verschijnen. Hij komt herhaaldelijk niet opdagen, met beroep op gezondheid of ‘nationale veiligheid’. Tegelijk drijven coalitiepartijen door met maatregelen om het Hooggerechtshof en andere tegenkrachten te verzwakken. De regering blokkeert ook een onafhankelijk onderzoek naar het lange keten van fouten rond 7 oktober 2023: in plaats van een neutrale commissie wil het kabinet een interne werkgroep instellen waarvan alle leden deel uitmaken van het kabinet dat verantwoordelijk wordt gehouden voor die fouten.
Er speelt ook een interne strijd over defensie: minister Israel Katz en IDF-chef Herzi Zamir botsen, onder meer over Zamirs zuivering van de legerleiding op basis van interne onderzoeken naar de falende voorbereidingen voor 7-10-’23. De regering lijkt niet bereid tot een echt onafhankelijk onderzoek naar die politieke en militaire falen.
Op internationaal vlak test Netanyahu zijn speelruimte tegenover de Verenigde Staten. De discussie rond voormalige president Trumps twintigpuntenplan voor een Palestijnse staat voedt de politieke strijd in Israël; oppositiepoliticus Yair Lapid wil het plan steunen om Netanyahu in verlegenheid te brengen. De Bruin waarschuwt dat Washington steun vooral verleent zolang acties succesvol blijven; bij mislukking kan die steun snel verminderen.
De kern van De Bruins analyse is dat Netanyahu’s beleid uitgaat van de veronderstelling dat het conflict onoplosbaar is en beheersbaar moet blijven — een aanpak die tegelijk zijn persoonlijke en politieke belangen dient. Daardoor zal het geweld langs de grenzen af en toe opslaan, zolang regionale actoren en binnenlandse machtsfactoren geen belang hebben bij duurzame vrede. De columnist woont in Haifa en geeft les aan het Leo Baeck Education Center.