De ontwerpers van Conoship in Groningen werken met het transitieschip aan de toekomst van groene scheepvaart

In dit artikel:

Het Groningse scheepsontwerp- en ingenieursbureau Conoship International schetst hoe de scheepvaart van de toekomst eruit moet zien: milieuvriendelijker, efficiënter en technologisch slimmer. Vanuit Noord-Nederland werkt het bedrijf samen met werven, toeleveranciers, kennisinstellingen en overheden in initiatieven zoals de Digital & Green Maritime Coalition (DGMC) en het eerder opgezette Groen & Digitaal Maritiem Innovatie Ecosysteem Noord-Nederland (GDMIEN-NL) om die transitie haalbaar en betaalbaar te maken.

Kernideeën en concrete stappen
Conoship pleit voor haalbare, kleinschalige innovaties als opstap naar een uiteindelijk vrijwel emissieloze scheepvaart. Hun belangrijkste praktische concept is het zogenaamde transformatieschip: een schip dat nu al elektrisch aangedreven kan worden met een elektromotor gevoed door dieselaggregaten, maar waarvan de energiebron op termijn eenvoudig te vervangen is door batterijen, brandstofcellen (waterstof), bio-methanol of LNG in combinatie met CO2-afvang en -opslag. Volgens het bureau zijn inmiddels circa veertig van zulke transformatieschepen gebouwd of in bestelling.

Drie andere technologieën staan centraal in Conoships strategie: volledige elektrische aandrijving (vooral geschikt voor korte afstanden en kustvaart), windondersteuning met systemen zoals Ventofoils, en alternatieve brandstoffen met CO2-afvang. Ventofoils — moderne, rechte vleugelprofielen met interne ventilatoren — leveren naar schatting ongeveer 10% brandstofbesparing op en kunnen bij storm platgelegd worden. Er zijn al zo’n 140 Ventofoils gebouwd of besteld.

Samenwerking, digitalisering en robotisering
Conoship benadrukt dat de benodigde sprongen alleen collectief gemaakt kunnen worden. De noordelijke maritieme sector zoekt samenwerking om concurrerend te blijven tegenover lageloonlanden, terwijl tegelijkertijd uitdagingen zoals vergrijzing en tekorten aan technisch personeel moeten worden aangepakt. Digitalisering en robotisering spelen daarbij een dubbele rol: ze maken bouwprocessen efficiënter en bieden mogelijkheden om met minder mensen meer en goedkoper te produceren. Voorbeelden zijn onderzoek naar grootschalig gerobotiseerd produceren van scheepscasco’s en proeven met robotisch laswerk binnen het Regionaal Opleidings- en Testcentrum Slimme Scheepsbouw (ROTSS).

Conoship ziet ook kansen in geavanceerde ontwerp- en simulatietechnieken en roept op tot het aantrekken van jonge “slimme” mensen — onder wie gamers en ICT-enthousiasten — die op ware schaal kunnen meedenken en testen met virtuele ontwerpen en digitale tweelingen.

Tijdspad en randvoorwaarden
De ontwerpers rekenen niet op een onmiddellijke omslag. Voor kustvaart schetsen ze een realistisch scenario waarin binnen twee tot vijf jaar korte trajecten volledig elektrisch bevaren kunnen worden, met voorwaarde dat infrastructuur voor walstroom wordt uitgerold en overheden meewerken. Voor langeafstandsvervoer — bijvoorbeeld trans-Atlantische trips — zijn nu nog geen kant-en-klare alternatieven die rendabel en technisch haalbaar zijn.

Onzekerheden blijven: of schepen ooit volledig emissieloos of zonder bemanning zullen varen is nog niet te voorspellen. Wel is de trend naar snellere ontwikkeling en betere voorspelmodellen duidelijk zichtbaar, en neemt de urgentie en creatieve energie binnen de sector toe.

Waarom dit relevant is
De maritieme sector staat voor een dubbele opgave: de CO2-uitstoot terugdringen en tegelijkertijd economisch concurrerend blijven. Conoship en partners in Noord-Nederland proberen die opgave te vertalen in praktische, betaalbare innovaties die stap voor stap kunnen worden opgeschaald. Door te investeren in transformatieschepen, windondersteuning, alternatieve brandstoffen, digitalisering en robotisering willen ze Nederland en met name de noordelijke scheepsbouw als koploper positioneren in een snel veranderende wereldmarkt.