De ontwerpers van Conoship in Groningen werken met het transitieschip aan de toekomst van groene scheepvaart
In dit artikel:
Het Groningse scheepsontwerp- en ingenieursbureau Conoship International schetst een toekomstbeeld van de scheepvaart waarin vaartuigen groener, slimmer en zuiniger worden gebouwd en geëxploiteerd. De kern van hun strategie is samenwerken: bedrijven, werven, kennisinstellingen en overheden in Noord-Nederland bundelen krachten in initiatieven zoals het Groen & Digitaal Maritiem Innovatie Ecosysteem (GDMIEN-NL) en de Digital & Green Maritime Coalition (DGMC).
Centraal staat het idee van het "transformatieschip": een vaartuig dat aanvankelijk met dieselaggregaten elektrisch aangedreven wordt, maar zodanig is ontworpen dat die aggregaten in de loop der tijd vervangen kunnen worden door batterijen, brandstofcellen (waterstof), of generatoren op bio-methanol of LNG gecombineerd met CO2-afvang en -opslag. Conoship ziet dit als een praktische tussenstap naar uiteindelijk emissieloze schepen; al zijn zo’n veertig transformatieschepen gebouwd of in bestelling.
Vier technologieën krijgen voorlopig prioriteit: volledige elektrische aandrijving, windondersteuning (Ventofoils en andere Wind Assisted Propulsion), waterstof als brandstof en LNG met CO2-afvang. Ventofoils verdienen speciale aandacht: het zijn rechtopstaande, vleugelachtige zeilen met interne ventilatoren die de aandrijfkracht flink verhogen en afhankelijk van weersomstandigheden opgezet of plat gelegd kunnen worden. Er zijn al zo’n 140 Ventofoils gebouwd of besteld, en ze kunnen ongeveer 10% brandstofbesparing opleveren.
Conoship pleit voor kleinschalige, betaalbare pilots in plaats van wachten op één definitieve technologie. Een concreet doel is dat kustvaartschepen binnen twee tot vijf jaar volledig elektrisch kunnen varen op korte afstanden (tot circa 500 zeemijlen), mits de walstroominfrastructuur en overheidssteun aanwezig zijn. Trans-Atlantische routes zijn op korte termijn niet geschikt voor volledige elektrificatie.
Naast brandstofinnovatie ligt er veel focus op digitalisering en robotisering van de scheepsbouw: ideeën variëren van een gezamenlijke, geautomatiseerde fabriek voor casco-onderdelen tot het inzetten van robotlassen en geavanceerde ontwerp- en simulatietools. Hiervoor is technisch geschoold personeel nodig; Conoship ziet kansen om jongeren met ICT- en gametalent te betrekken via realistische simulatie- en trainingsomgevingen (ROTSS).
De drijfveren zijn duidelijk: verminderen van uitstoot, concurrentiepositie behouden tegenover lage-lonenlanden, en omgaan met vergrijzing en personeelstekorten. Conoship erkent dat de exacte vorm van het ‘perfecte schip’ nog onduidelijk is, maar dat versneld experimenteren met haalbare innovaties en samenwerking cruciaal is om wereldspeler te blijven tijdens de energietransitie.