De nije premier nei 29 oktober? Leaver Bikker as Bontenbal
In dit artikel:
CDA-leider Henri Bontenbal profileert zich in de verkiezingscampagne bewust als een keurige, gezagswaardige roerganger: hij praat graag over fatsoen, zingevingscrisis en gemeenschapszin en wil na 29 oktober het liefst links voorbijgaan om samen met VVD, D66 (en mogelijk JA21) te gaan besturen. Volgens columnist Abe de Vries is die retoriek sterk geïnspireerd door de stijl van oud-premier Jan Peter Balkenende, maar inhoudelijk kiest Bontenbal duidelijk rechtser uit: bezuinigingen in de zorg, een lager minimumloon en juist méér geld naar defensie via een zogenaamde vrijheidsbijdrage. Ook pleit hij voor strenger migratiebeleid.
De kritiek in het stuk is meedogenloos: de woorden van Bontenbal worden gezien als zorgvuldig opgebouwde imago‑bouw, bedoeld om kiezers een veilig, moreel kompas voor te houden terwijl concrete voorstellen vooral lasten leggen bij gewone huishoudens (duurdere boodschappen door extra defensieheffingen) en bestaande ongelijkheden niet bestrijden. De columnist zet dat af tegen de huidige economische en geopolitieke context: Rotterdam — Bontenbals thuisstad en grootste haven — laat een krimp zien in goederenstromen, en Nederland noteerde afgelopen jaar volgens het CBS nog maar een krappe procent groei. Tegelijk voert de NAVO een offensieve verdedigingstrend, met oefeningen boven Fryslân en hoge uitgaven die ook binnen Nederland politiek veel aandacht vragen.
De tekst koppelt deze nationale keuzes aan grotere maatschappelijke vraagstukken: groeiende milieuprotesten tegen CO2-uitstoot van Schiphol en tankers in Rotterdam, de morele spanning rond militaire oefeningen en de vraag of nationale politiek zich nog bekommert om sociale rechtvaardigheid. De columnist betwijfelt Bontenbals diagnose van migratie als een groot probleem voor de arbeidsmarkt: veel immigratie is volgens hem vooral werkgerelateerd en structureel verbonden met werkgeversbelangen.
Tegelijk klinkt er nostalgie naar een ander soort christelijke politiek — sociaal bewogen, gericht op de zwakken en kritisch op de rijken — en een voorkeur voor CU-leider Mirjam Bikker als dichter bij die traditie. De kern van het betoog: Bontenbals nette taalmasker verhult beleidskeuzes die vooral economische pijn op de zwakken kunnen leggen, terwijl belangrijke maatschappelijke en ecologische vraagstukken andere, socialere antwoorden behoeven.