De hoop is weg voor vluchtelingen uit Oekraïne, en dat is zorgelijk, zegt deze Oekraïense psycholoog
In dit artikel:
Psycholoog Maryna de Boer-Kravchenko uit Sneek begeleidt sinds twee jaar Oekraïense vluchtelingen die in Nederland verblijven, vaak in gemeentelijke opvanglocaties. Hoewel Oekraïners aanvankelijk hoopten na korte tijd naar huis terug te keren, zien velen hun situatie stagnëren omdat de oorlog voortduurt en de opvangomstandigheden beperkt zijn. Er wonen nu al meer dan drie jaar tienduizenden Oekraïners samen in kleine kamers, wat spanningen, conflicten en mentale klachten veroorzaakt vanwege verschillen in achtergrond, onzekerheid over de toekomst en een gebrek aan privacy.
De Boer-Kravchenko beschrijft dat veel vluchtelingen lijden aan depressies, suïcidale gedachten, witness trauma’s en andere psychische problemen, mede doordat zij niet gewend zijn zorg te zoeken; geestelijke gezondheidszorg in Oekraïne is vaak ontoegankelijk of onbekend. Het langdurige verblijf zonder perspectief, gecombineerd met onstabiele woonsituaties, zorgt voor verergering van deze problemen. Kinderen en jongeren binnen deze groep ondervinden ook veel moeilijkheden, bijvoorbeeld op school.
De psycholoog pleit voor betere evaluatie van de mentale gezondheid van Oekraïense vluchtelingen en voorlichting op opvanglocaties, evenals meer inzet vanuit huisartsen en de geestelijke gezondheidszorg, bijvoorbeeld middels groepstherapie. Daarnaast is het belangrijk dat Nederlanders meer begrip krijgen voor de Oekraïense cultuur en geschiedenis, om sociale integratie te bevorderen. Hoewel de verblijfsvergunningen voor Oekraïners recentelijk verlengd zijn tot maart 2027, blijft er een urgentie om individueel maatwerk te bieden, omdat sommige vluchtelingen geen uitzicht hebben op terugkeer terwijl anderen proberen te integreren.
Zonder verbeteringen in de situatie dreigen de psychische problemen te escaleren, met risico’s voor henzelf en hun omgeving. De Boer-Kravchenko deelt ook haar persoonlijke ervaringen van spanning door familie in Oekraïne, wat de voortdurende impact van het conflict onderstreept. De psycholoog benadrukt dat een gebrek aan adequate mentale ondersteuning niet alleen individuele slachtoffers maakt, maar ook (veilige) leefomstandigheden bedreigt, waardoor snelle en gerichte actie nodig is.