CDA wil inkomensafhankelijke 'vrijheidsbijdrage' om leger te kunnen spekken
In dit artikel:
Het CDA presenteerde maandag in Den Haag een concept-verkiezingsprogramma waarin het partijleider Henri Bontenbal omschrijft als antwoord op een volgens hen verdeeld en onbetrouwbaar politiek klimaat. Centraal staat een nieuwe, inkomensafhankelijke ’vrijheidsbijdrage’ die via de Belastingdienst wordt geïnd en bedoeld is om de NAVO-norm te halen; welk bedrag burgers en bedrijven precies gaan betalen maakt het CDA later bekend. Met die heffing wil de partij een miljardenimpuls in defensie financieren naast het benutten van ruimere EU-begrotingsregels en bezuinigingen op bepaalde overheidsuitgaven.
Het programma draait om drie trefwoorden: verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen. Het CDA wil defensie sterk opvoeren om te voldoen aan de NAVO-eis (2% van het bbp) en ziet dat als prioriteit boven eerdere zuinigheid op staatsniveau; investeringen in elektriciteitsnet, wegen en innovatie mogen volgens het CDA tegen staatsschuld worden gefinancierd. Ook hoopt de partij op een nieuw, royaal stikstoffonds.
Op sociaaleconomisch terrein combineert het programma lastenverzwaringen met bezuinigingen. De hypotheekrenteaftrek wordt afgebouwd, een brede suikertaks en een leegstandsheffing moeten extra inkomsten opleveren. In de zorg en uitkeringsland wil het CDA scherper snijden: hogere eigen bijdragen voor lichte jeugdzorg en Wmo, en een herziening van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. In tegenstelling tot de VVD wil het CDA de pensioenleeftijd niet verhogen.
Op migratiegebied pleit het CDA voor ‘werkbare’ wetten die vooral op Europees niveau moeten worden geregeld en blijft het voorstander van de spreidingswet die gemeenten verplicht asielzoekers op te nemen. Voor statushouders moet inburgering verplicht zijn, zo nodig met sancties.
Het concept-programma bevat verder een reeks opvallende voorstellen: bouwprogramma’s waarmee overal ‘een wijkje erbij’ moet komen, terugdraaien van verlagingen van het eigen risico, invoering van een militaire opkomstplicht naar Scandinavisch model, samenvoeging van kinderbijslag en het kindgebonden budget, verbod op anonieme socialmedia-accounts, verhoging van de minimumleeftijd voor sekswerkers en tabaksverkoop naar 21 jaar, verplichte integratiecursussen voor statushouders en strengere maatregelen tegen veroordeelde terroristen met dubbele nationaliteit. Ook wil het CDA extra cellen maar tegelijk meer inzet op enkelbanden, en voorzieningen zoals door de overheid bekostigd fruit op basisscholen.
Het programma markeert een beleidsverschuiving: het CDA schuift van begrotingsorthodoxie naar bereidheid tot lenen voor investeringen die volgens de partij op lange termijn de economie en publieke kas ten goede zullen komen.