Bij de VVD is 'rechts' een warme deken: het bedekt vooral de verschillen | opinie

In dit artikel:

Sommige politieke woorden zijn versleten door voortdurend gebruik; "rechts" is daar het nieuwste voorbeeld. In de Nederlandse verkiezingsstrijd gebruiken partijen als VVD, JA21, PVV en soms het CDA het label om zich te profileren, maar wat het concreet betekent blijft vaag en veelzijdig. Voor de VVD fungeert "rechts" als een brede, geruststellende deken die verdeeldheid maskeert; voor JA21 is het een aanval op instituties en Brussel en een belofte van stevige koerswijzigingen.

Onder de noemer hetzelfde noemen partijen uiteenlopende beleidskeuzen: VVD-profileert zich op begrotingsdiscipline, bestuurlijke voorspelbaarheid en juridische houdbaarheid, terwijl JA21 verdragen wil opzeggen, fondsen wil schrappen en belastingverlagingen doorvoeren zonder zogenoemde realistische dekking. Het Centraal Planbureau berekent dat de JA21-plannen het tekort sterk zouden vergroten (bijna 2 procent van het bbp) en de Orde van Advocaten waarschuwt voor juridische en uitvoeringsproblemen.

Het woord "rechts" functioneert zo als een stilzwijgende overeenkomst om inhoudelijke conflicten te vermijden — een politiek placebo dat richting en verplichtingen belooft maar weinig uitlegt. Zodra coalities daadwerkelijk moeten besturen, steken verdragen, rechtsstaat en financiën echter de kop op en blijken slogans onvoldoende. Auteur Jacco de Boer (Leeuwarden) waarschuwt dat "rechts" steeds luider klinkt juist doordat het inhoud mist — een decor voor fotomomenten waarbij liever niet te veel wordt doorgevraagd.