Baas CJIB in Leeuwarden: balans zoek bij verkeersboetes, verhogingen zijn veel te fors en moeten omlaag

In dit artikel:

Het Nederlandse systeem voor verkeersboetes vraagt om bijstelling, vindt Albert Hazelhoff, de scheidende algemeen directeur van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) in Leeuwarden. Hoewel de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv, de Wet Mulder) als basis goed werkt — centralisatie en administratieve handhaving van relatief lichte feiten zijn doelmatig en voorkomen belasting van het strafrecht — is er volgens hem een scheefgroei in de hoogte van de boetes en vooral de opeenvolgende verhogingen.

Hazelhoff wijst op concrete problemen: jaarlijks gaat het om circa acht miljoen verkeersboetes, en het huidige escalatiemodel (na de eerste aanmaning 1,5x, na de tweede 2x waardoor cumulatief tot 300% kan ontstaan) leidt regelmatig tot onhoudbare schulden en deurwaardersbezoek. Het CBS meldt dat 17% van de huishoudens met problematische schulden ook onbetaalde verkeersboetes heeft — ongeveer 127.000 huishoudens. De Tweede Kamer heeft soortgelijke zorgen geuit; onder anderen oud-Kamerlid Michiel van Nispen noemde het systeem een "verdienmodel".

Hazelhoff verwacht dat er twee aanpassingen zullen komen, al benadrukt hij dat politieke besluiten in Den Haag daarvoor bepalend zijn. Ten eerste moet het aanvangsboetebedrag beter aansluiten bij de ernst van het vergrijp en de proporties in het strafrecht. Ten tweede pleit hij voor een forse verlaging van de verhogingen — of in elk geval minder opeenvolgende ophogingen, bijvoorbeeld één extra aanmaning met één verhoging — omdat verhogingen in het strafrecht veel beperkter zijn (rond 20%).

Hij is geen voorstander van buitenlandse modellen zoals Finse inkomensafhankelijke boetes (privacy- en uitvoeringsproblemen) of Duitse hardere strafrechtelijke sancties; Nederland wil juist wegblijven van een zwaardere strafrechtelijke benadering. Naast wetswijzigingen ziet Hazelhoff ook praktische winst in meer zichtbare handhaving: agenten en boa’s op straat zouden de naleving en verkeersveiligheid versterken.